Niebawem na rynku pojawi się najnowsza książka Marty Nowik „Noc spadających gwiazd”. Wydawca zapowiada ją jako kolejny romans, który wypłynął spod pióra autorki:
Jeden wieczór zmienia życie dwóch mieszkanek spokojnego dotąd miasteczka. Przyjaciółki Aleksandra i Natalia mieszkają w Zalesianach, niewielkim miasteczku, gdzie życie toczy się leniwym rytmem. Jeden suto zakrapiany wieczór staje się dla obu kobiet źródłem nieprzewidzianych kłopotów. Po kilku tygodniach na ulicach pojawiają się bilbordy ze zdjęciem tańczącej na moście Oli w wyzywającej kreacji. Wkrótce okazuje się, że w jeszcze większe kłopoty wpadła Natalia, która feralnej nocy zaszła w ciążę i nie ma pojęcia, kto jest ojcem. Chcąc uniknąć skandalu, dziewczyna postanawia wyjechać z miasteczka i oddać swoje dziecko do adopcji. Tymczasem Aleksandra nawiązuje kontakt z poszukującym jej tajemniczym adoratorem, którego poznała na pamiętnej imprezie. Żadna z kobiet nie podejrzewa, jak bardzo kręte ścieżki przygotował dla nich los i jak wiele niebezpieczeństw jeszcze na nie czeka…
Z okazji premiery „Nocy spadających gwiazd” zapytałem autorkę o jej najświeższą publikację oraz dwie poprzednie – „Marzenia spełniają się jesienią” oraz „Kiedy czasu już dla nas nie będzie”. Rozmowa znajduje się pod tym LINKIEM
Kto to jest Marta Nowik?
Marta Nowik jest pisarką, która pochodzi z Białegostoku. Ukończyła studia na kierunkach: f. polska, pedagogika resocjalizacyjna oraz teologia, a także studia podyplomowe na kierunku relacje interpersonalne i profilaktyka uzależnień, edukacja wczesnoszkolna i przedszkolna, bibliotekoznawstwo i informacja naukowa, autyzm oraz oligofrenopedagogika. W swojej karierze zawodowej pracowała jako nauczycielka, redaktorka, korektorka oraz copywriter. Jej pisarki debiut miał miejsce w 2022 roku. Od tego czasu opublikowała trzy książki.
W ostatnich latach prowadzę spis książek o autyzmie, które wyszły w minionym roku i dedykowane są dorosłym czytelnikom. Znajdziesz je klikając w ten LINK
Autyzm dotyczy zarówno świata dorosłych, jak też i kilkuletnich osób. Przecież zespół Kannera, inna nazwa tego zaburzenia, objawia się już w wieku dziecięcym. To one mają najciężej, bo ich środowisko rówieśnicze rządzi się swoimi prawami, a im samym ciężko zrozumieć dlaczego otoczenie uważa ich zachowanie za dziwne.
Jak rozmawiać z dzieckiem o autyzmie? Na pewno warto słuchać specjalistów. Psycholożki oraz psychologowie, pedagożki oraz pedagogoiwie służą swoją wiedzą. Warto też sięgnąć do książek – tych dla opiekunów dziecka, jak też tych, skierowanych do najmłodszych, które możemy wspólnie z nim poczytać. Poniżej znajduje się lista tych najciekawszych.
Książki dla dzieci o autyzmie
Edwards Allison, Marcysia czuje za dużo
Marcysia jest wrażliwą dziewczynką, która najbardziej na świecie pragnęła być szczęśliwa. Jednak czuła w sobie wszystkie emocje: gniew, zakłopotanie, smutek, lęk, zazdrość. I jakby tego było mało, emocje pojawiały się w najmniej odpowiednich momentach. Kiedy stały się tak głośne i przytłaczające, że aż nie do zniesienia, Marcysia kazała im zniknąć. O dziwo, to wcale nie pomogło. Dziewczynka przestała czuć cokolwiek, a to było nawet gorsze! Na szczęście dokonała pewnego ważnego odkrycia: nie warto uciekać przed emocjami, lepiej wyjść im naprzeciw i bliżej się im przyjrzeć. Poznała też dwóch innych członków emocjonalnego zespołu: turkusowa wyglądała na asertywną i pewną siebie, a żółta miała niezwykły zmysł równowagi.
Siata Hanna,Świat według Jędrzeja, czyli krótka historia osoby z autyzmem
Książka ta opowiada o Jędrzeju, który mógłby na pierwszy rzut oka wydać się Wam zwykłym chłopakiem, gdyby nie to, iż we wczesnym dzieciństwie stwierdzono u niego autyzm. Dzięki tej książce przeniesiecie się do jego świata, który jest równie niesamowity jak Wasz. Przekonacie się, że nie ma się czego obawiać spotykając autystyków w codziennym życiu, a liczne zagadki oraz łamigłówki urozmaicą Wam czas razem z Jędrzejem.
Per Nilsson, Inny niż wszyscy
W klasie Dawida jest chłopiec z zespołem Aspergera. Pani mówi, że to nie choroba. Skoro nie, to dlaczego ma taką dziwną nazwę? To prawda, że Oskar zachowuje się trochę inaczej niż wszyscy. Ale czy Dawid nie jest czasem do niego podobny? I czy to znaczy, że też nie jest zupełnie normalny?
A w ogóle, co to znaczy być normalnym? Świetne opowiadanie o inności, normalności i relacjach w klasie z perspektywy 9-10-letniego chłopca. Na poważnie i z humorem. Opowiada o tolerancji i akceptacji inności. Może być świetnym punktem wyjściowym do rozmów o różnicach jakie nas dzielą i o tym, co nas łączy.
Tracy Packiam Alloway, Doskonały projekt. Książka o autyzmie
Dzieci przygotowały projekt o kolei, który zaprezentują w konkursie. Krzyś wie dużo o pociągach, ale nie lubi głośnych, zatłoczonych miejsc. Bardzo się wtedy denerwuje. Czy użyje swoich SPEcjalnych mocy, żeby pomóc grupie wygrać konkurs?
„SPEcjalne moce” to seria książek, której celem jest podniesienie samooceny u dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych (SPE). Autorka bierze pod lupę wybrane zaburzenia rozwojowe. Skupia się na mocnych stronach oraz nietypowych umiejętnościach młodych bohaterów, które pozwalają im mierzyć się z codziennymi wyzwaniami.
Volmert Julia, Jesteś jednym z nas. Opowieść o akceptacji
Ze swoją innością można walczyć. Swoją inność można próbować modyfikować i dopasowywać do obowiązujących kanonów. Ale… swoją inność można także po prostu zaakceptować. Bohaterami „Jesteś jednym z nas. Opowieść o akceptacji” są zwierzątka, które tak samo jak ludzie widzą swoją inność i mają względem niej swoje obawy. Postacie leśnych zwierząt pokazują najmłodszym czytelnikom, że często różnimy się od siebie i że może wzbudzać to pewnego rodzaju obawy. Ale „inny” wcale nie jest synonimem słowa „gorszy”. Swoją inność powinno się akceptować, bo przecież dzięki niej jest się wyjątkowym.
Chmielewska M. Joanna, Niebieska Niedźwiedzica
W Niedźwiedziej Dolinie, wśród niedźwiedzi białych, czarnych, szarych i brunatnych przychodzi na świat niebieska niedźwiedzica. Jej odmienność drażni mieszkańców, szczególnie gdy okazuje się, że jest zdolniejsza od innych niedźwiedziątek. Niebieska Azul staje się więc coraz bardziej samotna. Aż któregoś dnia zmartwieni jej smutkiem rodzice postanawiają przenieść się do krainy, gdzie każdy może być taki, jaki jest. Tymczasem opuszczona przez Azul dolina traci kolory i robi się coraz bardziej ponura…
Jak zakończy się ta historia? Czy Król Niedźwiedzi, który niegdyś odrzucił niebieską niedźwiedzicę, zdoła nakłonić rodzinę Azul do powrotu?
Piękna bajka o tolerancji, nietolerancji i złych skutkach pochopnych decyzji.
Czajka Ewa, Autystyczny świat Tymka
Opowieść o blaskach i cieniach dzieciństwa z autyzmem Tymek jest sześciolatkiem ze spektrum autyzmu, który pasjonuje się pojazdami i ruchem drogowym. Jego plan dnia nie różni się od tego znanego większości przedszkolaków: poranne wstawanie, pobyt w przedszkolu, wieczory spędzane z rodziną. Tymka wyróżnia jednak sposób, w jaki próbuje zrozumieć otaczającą go rzeczywistość i innych ludzi. To utrudnia mu odnalezienie swojego miejsca wśród rówieśników. Wejdźcie do jego świata, a dowiecie się, z jakimi wyzwaniami musi się zmierzyć. Autystyczny świat Tymka to ważna opowieść o tolerancji, zrozumieniu i poszukiwaniu akceptacji. Jej pierwsza część pozwala lepiej poznać rzeczywistość, w jakiej funkcjonuje sześciolatek, druga natomiast daje możliwość zapoznania się z notatkami tworzonymi przez wychowawczynię chłopca. To właśnie te zapiski przydadzą się szczególnie nauczycielom, pedagogom specjalnym i psychologom jako przykład dobrych praktyk.
Parikh Puja Trivedi, Autyzm. Ćwiczenia dla dzieci
Autyzm. Ćwiczenia dla dzieci to propozycja zarazem nauki i zabawy. Zagadki, quizy, kolorowanki i ćwiczenia angażujące uwagę pomogą maluchom zrozumieć autyzm i poprawić codzienne umiejętności życiowe potrzebne w domu i szkole. Zadania takie, jak „Małpi labirynt”, pomogą odciągnąć uwagę od zachowań powtarzalnych, a inne, jak „Zabawa z gliną”, ułatwią wyrażenie swoich uczuć dzieciom niemówiącym.Opis każdego ćwiczenia zawiera przystępne informacje dla dorosłych, na co powinni zwrócić uwagę podczas pracy z dzieckiem. Zadania proponowane w książce dotyczą w szczególności kilku obszarów: komunikacji, umiejętności społecznych, uczuć – samoregulacji, integracji sensorycznej, ograniczonych i powtarzających się zachowań.
Daria Kacprzak, Tajemniczy świat Witka. Mój brat ma autyzm
Książka w prosty sposób przybliża zagadnienie autyzmu. Stanowi poradnik dla dzieci i młodzieży w zakresie obcowania z osobami posiadającymi odmienny sposób spostrzegania oraz reagowania na codzienne sytuacje. Uczy młodego człowieka dostrzegania piękna w inności, a także akceptacji jednostki wraz z całą gamą indywidualnych cech osobowości i zachowania.
W trzecim na stronie zestawieniu pojawiły się książki o autyzmie, które ukazały się w 2022 roku. Lista jest subiektywna – te pozycje uważam za najciekawsze. Pozostałe zestawienia znajdują się pod adresami:
Wyjątkowy poradnik dla rodzica, który chce zrozumieć swoje dziecko w spektrum autyzmu.
Książka Leigh Merryday Porch to opowieść o szoku i niepewności związanych ze zdiagnozowaniem u jej syna autyzmu, jak również o akceptacji i odkrywaniu, że życiowa podróż z autystycznym dzieckiem może być niezwykła. Nawet towarzyszące jej nieprzewidziane „objazdy” czy „awarie” mogą doprowadzić do miejsc, o istnieniu których na początku wspólnej drogi nikt nawet nie marzył.
Dzięki lekturze tej książki przekonasz się, że każdy rodzic może napisać własną historię o tym, co jest możliwe i dobre dla jego dziecka, a przede wszystkim kochać je takim, jakie jest.
Grandin Temple, Moore Debra, Autyzm. Przewodnik. 9 postaw wspierających rozwój dzieci w spektrum
Światowej sławy autorka i osoba autystyczna Temple Grandin oraz psycholożka Debra Moore przedstawiają dziewięć sposobów wspierania dzieci i nastolatków ze spektrum autyzmu.
Temple Grandin dzieli się swoim osobistym doświadczeniem i historiami opowiadanymi przez szukających jej wsparcia rodziców i specjalistów, a Debra Moore wykorzystuje doświadczenie psychologa, pracującego od wielu lat z dziećmi i nastolatkami ze spektrum oraz ich opiekunami. I to właśnie do tej grupy skierowany jest Autyzm.
Przewodnik. Nauczyciele, pedagodzy specjalni, psycholodzy, terapeuci zajęciowi, logopedzi, a przede wszystkim rodzice dzieci i nastolatków ze spektrum znajdą w książce wiele przykładów i porad oraz szczegółowo opisane sposoby wsparcia. Wszystkie dzieci, zarówno autystyczne, jak i typowo rozwijające się, polegają na dorosłych. Żadne dziecko nie może pokonać drogi do dorosłości samotnie. Pedagodzy, rodzice i terapeuci są wzorcami, kibicami i przewodnikami. To dary, które możemy przekazać każdemu dziecku.
Raun Kahlil Kaufman, Autyzm. Przełom w podejściu
Program Son-Rise, który pomógł rodzinom na całym świecie.
Poruszająca historia Rauna Kaufmana, który został zdiagnozowany przez ekspertów jako dziecko w spektrum autyzmu o IQ poniżej 30. Lata później Raun ukończył studia z zakresu Etyki Biomedycznej na Uniwersytecie Browna i stał się najlepszym dowodem na to, że wyjście z autyzmu jest możliwe.
Cook Katie, Rozwój dziecka z autyzmem. 90 ćwiczeń, które pomogą twojemu dziecku rozwinąć potrzebne umiejętności i w pełni wykorzystać własny potencjał
Rodzicielstwo jest wspaniałe, ale bywa też przytłaczające. Jako rodzice odgrywacie wiele różnych ról w życiu swojego dziecka, których liczba znacznie wzrasta, jeśli ono ma autyzm. Wówczas otoczenie bombarduje was informacjami o tym, co powinniście, a czego nie powinniście robić, by wspierać rozwój córki lub syna. Lektura książki Katie Cook otworzy nowy rozdział w życiu waszej rodziny. Ćwiczenia opisane przez autorkę zaangażują was we wspólną zabawę z dzieckiem i zacieśnią więź z nim. Pracując z tą książką, wykorzystacie techniki stosowanej analizy zachowania, by nauczyć dziecko ważnych umiejętności funkcjonowania w społeczeństwie, komunikowania się, zaangażowania, samoregulacji, samoobsługi czy zabawy.
Monika Szubrycht, Autyzm. Bliski daleki świat
Książka Moniki Szubrycht to zbiór niezwykle poruszających rozmów: z rodzicami osób z autyzmem, specjalistami oraz samorzecznikami. Ogromną wartością tej pozycji jest jej różnorodność – indywidualne spojrzenia, przeżycia i wnioski pozostawiają w czytelniku więcej pytań niż odpowiedzi. I to jest w niej najcenniejsze – ukazanie całego spektrum doświadczeń związanych z autyzmem bez drogi na skróty. To książka dla każdego, kto chciałby zobaczyć autyzm „od środka”, oczami osób, które mają nam wiele do powiedzenia, a nie zawsze zostają wysłuchane. Lektura obowiązkowa, którą czyta się jednym tchem. Ewa Łukowska, psycholog, psychoterapeuta, Fundacja Pomoc Autyzm
Ewa Emich-Widera , Kazek Beata , Justyna Paprocka, Autyzm u dzieci. Wiedza kliniczna
Na rynku brakowało opracowania dotyczącego autyzmu w ujęciu somatycznym. Takie spojrzenie jest często pomijane w postrzeganiu ASD. Osoby autystyczne cierpią z powodu licznych schorzeń takich jak: choroby przewodu pokarmowego, zaburzenia neurologiczne i psychiatryczne, czy genetyczne. Pacjenci z ASD wymagają profesjonalnej terapii i wielodyscyplinarnej opieki. Celem książki jest przedstawienie nowoczesnej i przekrojowej wiedzy na temat stanu zdrowia osób z autyzmem i ich specyficznych potrzeb. Monografia powstała dzięki wieloletniej współpracy wielu wybitnych specjalistów. Treści oparte są na najnowszym piśmiennictwie, wytycznych i doświadczeniu zawodowym zespołu autorskiego. Publikacja jest nieocenionym źródłem wiedzy i wsparciem dla lekarzy neurologów, pediatrów, psychiatrów, szerokiego grona diagnostów i terapeutów pracujących z pacjentami z autyzmem oraz studentów medycyny, psychologii, pedagogiki, logopedii, fizjoterapii, jak również kierunków podyplomowych.
Zrozumieć to, co drzemie w naszej psychice? Dlaczego zachowujemy się tak, a nie inaczej? Jak zacząć się czuć lepiej? Jak opowiedzieć o tym młodzieży?
Najlepiej wykorzystać do tego komiks. Na przykład idealnym tytułem jest Niespokojny umysł. Jego autorzy, Maldonado Salvador i Glynne Andy, opowiadają nastoletnim czytelnikom o zdrowiu psychicznym.
Niespokojny umysł – kilka słów rekomendacji
Dowiedz się więcej, oglądając poniższą rekomendację. Gorąco polecam „Niespokojny umysł” nie tylko najmłodszym, ale tez ich rodzicom oraz nauczycielom.
Niespokojny umysł to siedem historii, które przytrafiły się prawdziwym nastolatkom zmagającym się z trudami życia. Autorzy poruszaą wazne tematy, od braku akceptacji samego siebie do nadużywania narkotyków. Momentami jest naprawdę ostro i przerażająco.
Jak pisze wydawca: Jest to książka-wsparcie, która ma pomóc młodym ludziom lepiej zrozumieć kwestię zdrowia psychicznego, nauczyć empatii do ludzi zmagających się z zaburzeniami, ale też ma sprawić, żeby każdy nastolatek, który czuje się przytłoczony życiem, mógł znaleźć w niej siebie, mógł znaleźć wsparcie i sposób wyjścia z trudnej sytuacji.
Co ważne, komiksowe historie o zdrowiu psychicznym uzupełnione są o komentarze i rady fachowców zajmujących się pomocą nastolatkom. Jest to bardzo ważny element książki, z którego zadowoleni będą rodzice oraz nauczyciele.
Moja ocena: 10/10
Maldonado Salvador, Glynne Andy, Niespokojny umysł, Słowo Młode, 2021
Kilka miesięcy temu fala zachwytu nad powieścią graficzną Dni piasku przelała się przez Instagram. Miałem zbyt dużo do czytania, nie zainteresowałem się. 1 grudnia na stronie GazetaWyborcza (a pochodzący z Magazynu Książki) pojawił się ranking przygotowany przez Radosława Czyża [przeczytaj]. Trochę dla mnie niezrozumiały bo obok beznadziejnych komiksów jak Nocny krzyk i Załoga Promienia pojawiły się Beverly czy też Samotność komiksiarza, ale zawierający Dni piasku. Postanowiłem sprawdzić.
Dostałem 277 stron fajnej opowieści. Na pewno nie mega ciekawej, by uznać album Aimee De Jongh za arcydzieło. Ale warte uznania.
Miałem wrażenie, że obcuję z dziełem Studia Ghibli. Co, przy głębszym przyjrzeniu się kresce, może wydawać się abstrakcyjnym myśleniem. A jednak mi towarzyszyło.
W Dniach piasku dostajemy na pozór lekko słodką opowiastkę o młodym, uzdolnionym fotografie, który to na zlecenie agencji rządowej jedzie sfotografować tereny ogarnięte suszą. Trwająca od kilku lat katastrofa objawiająca się burzami pyłowymi, braku wody, głodem, chorobami typu pylica oraz śmiercią ma być tematem jego zdjęć. Jedzie tam i dorasta, zmienia się, odkrywa prawdy ze swojej przeszłości.
Na blurbie wydawca pisze, iż Dni piasku są zapadającą w pamięci opowieścią. No niestety, nie w mojej. O Domu i Powrocie do Edenu wciąż myślę. A komiks Aimee De Jongh przeczytałem. Mało tego, polecam gorąco, bo fajny i warto przeczytać. Jednak nie rozumiem fali zachwytu, która przelała się przez sieć.
Nie jestem zwolennikiem poradników typu Super poradnik pozytywnego myślenia. Wkurzają tandetne frazesy o n-godzinnym tygodniu (gdzie n < 5). Bardzo sceptycznie podchodzę do tego rodzaju książek. Dlatego, jeśli opisuję Na luzie. Jak stawiać czoło niedźwiedziom, korkom i innym stresującym rzeczom jako książkę wartą uwagi, to musi być coś w niej wyjątkowego.
Jej autorem jest Brian King – psycholog, doktor neurologii, ale też i kabareciarz. Facet ma doświadczenie na scenie amerykańskiego stand-up. W Na luzie łączy swoją wiedzę, doświadczenie oraz humor ze sobą, dając odbiorcy spory kawał wiedzy.
Na luzie. Jak stawiać czoło niedźwiedziom, korkom i innym stresującym rzeczom – książka o zachowaniu spokoju
Zaczyna się od niedźwiedzi i korków na autostradzie. Jedno i drugie stanowi ogromne zagrożenie dla ludzkiego życia. Dlatego należy się ich bać, ale też i zawczasu się przygotować do obydwu niemiłych spotkań. W jaki sposób? O tym mówi Brain King.
Autor, na luzie i z ogromnym poczuciem humoru, rozprawia się z kilkoma mitami na temat pozytywnego myślenia. Chyba najwięcej dostaje się temu, że nie ma ludzi, którzy myślą tylko pozytywnie. Bowiem, każdy z nas ma jakieś zmartwienia. Sztuką jest jednak zapanowanie nad negatywnymi myślami. I o tym właśnie jest Na luzie.
Naprawdę fajne są fragmenty opisujące reguły wdzięczności oraz w jaki sposób akceptować to, co dostajemy. Niby jest to proste, mało tego, znane chyba wszystkim, a jednak w książce Kinga dosadnie wytłumaczone. Do mnie trafiło.
Na luzie – czyta Grzegorz Halama
Warto tez zwrócić uwagę na wersję audio książki. W naszym języku czyta ja Grzegorz Halama. Świetnym pomysłem, moim zdaniem, było postawienie na tego artystę. Przecież jest takim samym kabareciarzem jak Brian King. A do tego pokazuje, że nie tylko potrafi rozśmieszać, ale tez i ma świetne predyspozycje lektorskie.
Nie często spotyka się tak dobrze nagrane audiobooki.
Moja ocena: 8/10
Brian King Na luzie. Jak stawiać czoło niedźwiedziom, korkom i innym stresującym rzeczom, Marginesy, 2021
Nowy podcast o kulturze, rozrywce i sprawach społecznych ruszył 27 października 2022 r. Nazywa się „Bez mięsa” i co czwartek dostarcza internautom rozmowę Izy i Jakuba, bez mięsa – czyli bez wulgaryzmów.
Pierwszy odcinek podcastu „Bez mięsa” dotyczy Halloween. Konkretnie, Iza i Jakub opowiadają o filmach, książkach oraz grach, które ich przerażają, a zarazem fascynują.
Podcast „Bez mięsa” – gdzie słuchać?
W chwili pisania tego artykułu podcast „Bez mięsa” dostępny jest na platformach:
