Pod słońcem przeczytałem po Małych Grozach(o książce napisałem tutaj), które tego samego dnia otrzymałem od Wydawnictwa Literackiego. Szczerze, gdy skończyłem książkę Julii Fiedorczuk byłem przeszczęśliwy z faktu przebrnięcia przez te 450 stron.
Dlaczego tak wysoka ocena? Bowiem, Julia Fiedorczuk nie napisała kiepskiej książki. Na pewno Pod słońcem znajdzie swoich zwolenników. Na każdej stronie czytelnik znajdzie dowody na to, że pisarka jest mistrzynią słowa, potrafiącą budować przepiękne obrazy. Jeżeli lubisz piękne opowieści o ludzkich perypetiach wpisanych w burzliwą sytuację polityczną ubiegłego wieku, tajemniczą więź łączącą nas z przyrodą, a także szukasz czegoś ambitniejszego do poczytania, Pod słońcem jest właśnie dla Ciebie.
Jednak to mi nie wystarczy. Gdy czytałem Małe Grozy miałem wypieki na policzkach
i wiedziałem, że wrócę do powieści Staniszewskiego. W przypadku Pod słońcem, po prostu nudziłem się. Aby
przetrwać podzieliłem lekturę na etapy – każdego dnia czytałem około 100 stron.
Pod słońcem – o
czym jest ta książka?
Bohaterami Pod słońcem są Misza i Miłka, którzy rozpoczynają wspólne życie na podlaskiej wsi. Są nauczycielami. Wszechwiedzący narrator przeprowadza czytelnika przez historię owej rodziny, aż do śmierci małżonków. Wokół nich żyją inni, których losy wplatają się w codzienność Miłki i Miszy. Im też poświęcone są obszerne fragmenty Pod słońcem. Fiedorczuk dorzuca do wspomnianego Podlasia inne miejsca: Ural, okolice Warszawy, Sarajewo. W tle przewija się postać Ludwika Zamenhoffa, a dokładniej mówiąc jego koncepcji esperanto.
W Pod słońcem ważną
rolę pełni przyroda. To ona sprawuje kontrolę nad wszystkim, wyznacza tryb
życia, żywi i chroni. Można śmiało
określić ją jako bohatera książki, A fragmenty opisujące naturę, jako najciekawsze
w powieści Fiedorczuk. Bowiem, to właśnie w nich objawia się mistrzowski talent
pisarki.
Pod słońcem –
ocena
Mocne 6, daję za wspomniane władanie słowem. Podwyższam o 1,
za to, że udało mi się jednak przeczytać całość, nie zniechęciłem się do końca powieścią
Fiedorczuk. Jednak wiem, że na pewno do tej książki nie wrócę.
Moja ocena 7/10
Julia Fiedorczuk, Pod słońcem, Wydawnictwo Literackie, 2020
Dziękuję Wydawnictwu Literackiemu za podesłanie książki.
Małe Grozy to książka, która nieźle namiesza na rynku
wydawniczym. Jestem przekonany, że Łukasz Staniszewski zgarnie za nią kilka
zacnych nagród. Jego mikropowieść pod względem literackim jest nadzwyczajna i
wciąga niczym piękno terenów Warmii.
Małe Grozy to połączenie realizmu magicznego, takiego
jaki zaprezentowali Oz w Dotknij wiatru, dotknij wody, czy Marquez w
swoich powieściach i opowiadaniach, z tym co zrobił Schulz w Sklepach cynamonowych.
Proza ostatniego z wymienionych jest niezwykle bliska treści mikropowieści
Staniszewskiego. Małe Grozy kryją podobną rzeczywistość zmitologizowaną,
tak często oniryczną. Proza Schulza
wiąże się też z pojęciem „małej ojczyzny”. To również silnie łączy dzieło
Staniszewskiego z prozą mistrza z Drohobycza.
Małe Grozy – najwyższej klasy realizm magiczny w polskim
wydaniu
Lektura Małych Gróz przywołała w mej pamięci jeszcze
jedno wspomnienie – uczucie, które towarzyszyło mi, gdy po raz pierwszy
oglądałem Amarcord. Staniszewski, podobnie jak Fellini, ukazuje historię
mieszkańców prowincji, mających pewne pragnienia i aspiracje oraz oryginalne
spojrzenie na świat. Nic dziwnego, przecież żyją w niezwykłym miejscu.
Spójrzmy jak Staniszewski opisuje Warmię:
Warmia jestskalistą wyspą zawieszoną w powietrzu na sznurach wyplatanych z traw i wyschniętych zbóż. Tkwi w przestrzeni pomiędzy Niebem a Piekłem. Silne wiatry, które wieją tu dość często, targają wyspą raz w górę, raz w dół. Ale częściej w dół, zanurzając ją na chwilę w otchłani Grzechu. Sznury jednak nie pozwalają polecieć za daleko, zawracając zaraz Warmię w kierunku Pomiędzy.
Właśnie na tym obszarze leżą tytułowe Małe Grozy. Wieś
niezwykła, bo powstała w bardzo przykrych okolicznościach. Wydarzeniem leżącym
u podstaw jej genezy była zaraza, która wybuchła we wsi Duże Grozy. Miejsce, w
którym odnajdywane są kości olbrzymów, w lesie żyją demony, duchy, a natura
jednoczy się z człowiekiem w magiczny sposób, nie tylko duchowy, ale i cielesny.
Mieszkańcy są tak samo niezwykli. Są to ludzie, którzy
wyciągają perły z dna oka, przepowiadają przyszłość, pędzą agrestówkę z kurzych
odchodów, czy też piją z drewnianych kubków rumianek, by widzieć zmarłych. Jest
ich cała plejada. To właśnie ich życie jest tematem książki, której rozdziały
można potraktować jako oddzielne opowiadania. Jednak nie radzę czytać ich na
wyrywki. Zachowanie kolejności lektury jest tu pożądane.
Małe Grozy – kwestia czasu
Na szczególną uwagę zasługuje w Małych Grozach kwestia czasu. Na terenie Warmii płynie normalnie, do przodu. Dzięki temu istnieją pory roku i mijają lata. Jest on bardzo zależy od ludzi, a oni od niego. Wyznacza im porę umierania i rodzenia:
Maj na Warmii jest czasem ostatecznego zwycięstwa.
Starców i chorych dawno już nie ma. Odeszli w czasach ciemności i zimna, nie wierząc, że jeszcze coś w ich życiu mogłoby się odmienić.
Każdy pisklak w gnieździe i najmniejsze źdźbło trawy krzyczy: Jestem z wami! Świat cieszy się z dobrej nowiny. Kobietom w Małych Grozach dopiero zaokrąglają się brzuchy, pamiątki po nudzie długich zimowych nocy przykrytych pierzyną.
Jednak ludzie potrafią go kontrolować. Wystarczy tylko, że starcy zamieszkujący Małe Grozy nie chcą umierać.
Aby ocalić swoje życie w dość umiejętny, bardzo rzeczowy sposób, wymuszają cofniecie
czasu, a dodatkowo powodują, że na
księżycu pojawiły się kratery.
Czas to również pewien wyznacznik, tego co przemija, nie
tylko życia ludzkiego. Na jego osi zapisane są zdarzenia, gdy nie istniały Małe
Grozy, a po ziemi chodziły olbrzymy i pływały gigantyczne ryby. Jednak nie dla
wszystkich płynie on jednakowo. Co więcej da się zauważyć, że ma wpływ na to co
dzieje się między żywymi i zmarłymi.
Czas również tyczy się Boga. Twórca rzeczywistości podlega
również prawidłom przemijających dni. Podobnie jak ludzie był kiedyś młody, a
do tego zakochał się. Oczywiście jest wszechobecny, słuchający modlitw
mieszkańców wsi, ale podlega tak jak oni przemijającym dniom.
Małe Grozy – miłość
Dużą uwagę skupia Staniszewski na miłości. W Małych
Grozach jest ona najczęściej tą fizyczną, płynącą z pożądania i potrzeby
kopulacji. Niekoniecznie musi być ona pomiędzy samymi ludźmi. Czasami mieszkańcy
wsi szukają jej w naturze, świecie demonów i duchów, a nawet w rzeczach
martwych. Przykładem ostatniego jest, przedstawiona w jakże oryginalny
sposób, relacja pomiędzy młodą
dziewczyną a strachem na wróble, który na widok kobiecych piersi płacze w
milczeniu.
Mikropowieść opowiada też o miłości platonicznej. Są bowiem
między mieszkańcami tacy jak święty Macieja. Mężczyzna mówi, że tylko raz miał
kobietę. Umówił się z nią, lecz nie doszło do spotkania, bowiem kobieta zginęła
w wypadku. Nie stanowiło to przeszkody dla Maciei, który rozmyślał nad tym jak
wspaniałą kobietą byłą jego niedoszła partnerka.
Małe Grozy – ocena
Łukasz Staniszewski pojawił się na rynku z dziełem, którego
po prostu mu zazdroszczę. Fajnie mieć taki debiut. Jego mikropowieść, powtórzę
to raz jeszcze, na pewno zgarnie kilka zacnych nagród.
Gorąco polecam i oceniam na najwyższą ocenę.
Ocena: 10/10
Łukasz Staniszewski, Małe Grozy, Wydawnictwo Literackie, 2020
Książkę otrzymałem od Wydawnictwa Literackiego. Dziękuję!
Większość ludzi jest lewopółkulowcami, czyli posługuje się
częściej lewą półkulą mózgu. Ta część naszego
wewnętrznego komputera odpowiedzialna jest za mowę, zdolności matematyczne i logiczne
myślenie, liczenie, szeregowanie. Świat jest stworzony pod lewopółkulowców – ułożone
testy w szkole, zorganizowana praca, czy też sposób funkcjonowania
społeczeństwa.
Pojawia się jednak problem. W świetnie zorganizowanej grupie
ludzi pojawiają się jednostki, które nie potrafią przystosować się do
określonych reguł. Dziwacy, którzy na odwrót rozwiązują zadania, wypowiadają treści,
jakby wyjęte z tomiku poezji, maniakalnie oddani jakiemuś hobby, czy też zwracający
uwagę swoim zachowaniem. To prawopółkulowcy, czyli ludzie wykorzystujący w
większości prawą, odpowiedzialną za kreatywność półkulę.
O tych ostatnich jest Jak mniej myśleć. Właściwie
publikacja Christel Petitcollin kierowana jest właśnie do nich, osób, które nie
tylko mają w głowie setki myśli i wszystko analizują, ale też nie są rozumiani
przez otoczenie.
Jak mniej myśleć? – poznaj odpowiedź
Bycie nadwrażliwcem jest sporym kłopotem. Nadwydajność
mentalna powoduje, że każdą sytuację analizuje się na różne sposoby. Odbija się
to na zdrowiu i życiu osobistym. Kłopoty ze snem, ciągłe poczucie „przegrzanego
mózgu”, czy też otrzymanie od otoczenia łatki „innego niż reszta”, to tylko czubek
góry lodowej problemów, z którą borykają się takie osoby.
Książka Christel Petitcollin ma za zadanie im pomóc.
Publikacja Jak myśleć mniej podzielona jest na trzy części.
W pierwszej autorka opowiada o nadwrażliwości i wzmożonej aktywności umysłu, w
drugiej o idealizmie oraz autentycznym niedostosowaniu do większości ludzi, a w
trzeciej daje wskazówki jak myśleć mniej. Szukający porad na uporanie się z
nadmiarem myśli nie mogą rozpoczynać publikacji od ostatniej partii książki.
Bowiem dwie pierwsze są niezbędne do zrozumienia tego, o czym Christel
Petitcollin pisze w najważniejszej
części.
Jak mniej myśleć – do kogo skierowana jest książka plus
ocena
Czy warto sięgnąć po Jak myśleć mniej? Na pewno warto.
Uzmysławia ona, że osób korzystających więcej z prawej półkuli jest na tym
świecie sporo. Daje też wsparcie i uczy jak zaakceptować samego siebie z owymi…
No właśnie, chciałoby się napisać trudnościami, jednak Christel Petitcollin
przekonuje, że osoby nadwrażliwe nie mają żadnych kłopotów. Największym kłopotem
jest brak zrozumienia ze strony lewopółkulowców, nie potrafiących wyobrazić
sobie, że można myśleć inaczej.
Ocena: 8/10
Christel Petitcollin, Jak mniej myśleć,Feeria, 2019
Z wielką niepewnością przyjąłem informację o pojawieniu się
na rynku książki Jak nie spieprzyć życia
swojemu dziecku. Do tej pory Mikołaj Marcela był dla mnie specjalistą od
potworów i autorem książek dla dzieci. Co więcej, nauczycielem akademickim. Dlatego
wiadomość o książce opowiadającej o wychowaniu dziecka, przyjąłem bardzo
sceptycznie.
Jednak warto było dać jej szansę. To nie jest kolejna
pozycja, w której autor tylko narzeka na poziom edukacji. Jak nie spieprzyć życia swojemu dziecku to wskazówki jak naprawić
zepsuty system.
Jak nie spieprzyć
życia swojemu dziecku – no właśnie, jak?
Nie obyło się bez teoretyzowania. Taka już rola poradników. Jednak jest podręcznikowa wiedza podana w
sposób minimalistyczny. Większość publikacji stanowią przykłady, które
pozwalają zrozumieć zamierzenia autora. Marcela czerpie je z systemów edukacji,
które sprawdzają się w innych państwach. Odpowiada na pytanie: czy aby na pewno
są one skuteczne? Odpowiedź w książce.
Mikołaj Marcela pokazuje też na własnym przykładzie,
odwołując się do zachowań swoich rodziców, co powinno „otrzymać” dziecko w
rodzinnym domu. Nie chodzi tu o wydawanie pieniędzy na kolejne zachcianki i
szereg zajęć pozalekcyjnych, ale o pewne podejście, sposób myślenia opiekunów.
Jest on najważniejszy.
Z całości wynika pewien obraz – konieczności indywidualnego
podejścia do każdego dziecka. Czy jest to możliwe do zrealizowania? Uważam, że
w szkole na pewno nie. Wszystko przez system edukacji, którego zmianę postuluje Marcela. To beton,
którego nie można przekształcić, dopóki w głowach osób rządzących naszym krajem
nie zajdą diametralne zmiany. Tyle w temacie.
A w domu? Przecież w nim zaczyna się wszystko, co związane z
wychowaniem. Myślę, że również tu należy udzielić negatywnej odpowiedzi. Po
pierwsze, dorośli tak bardzo ukorzenili w sobie model szkoły pruskiej
kształcącej dzieci, o której pisze autor, że nie potrafią od niego uciec. Książka
Mikołaja Marceli na pewno trafi do wielu z nich, co wiąże się z szansą, że choć
kilka procent spróbuje inaczej spojrzeć na wychowanie swoich pociech. Po
drugie, szkoła szkołą, lecz wysyłanie dziecka na szereg dodatkowych zajęć
często wypływa z przekonań, które tkwią w głowach dorosłych goniących za
pieniądzem. Powielają kalkę – skoro ja sobie radzę w taki sposób, to i ono musi
iść tą drogą. Przykre, ale prawdziwe.
Jak nie spieprzyć życia swojemu dziecku – do kogo kierowana
jest ta książka?
No właśnie? Tytuł sugeruje rodziców i opiekunów. Jednak Jak nie spieprzyć życia swojemu dziecku
skierowana jest do każdej osoby, odpowiedzialnej za wychowanie najmłodszych.
Czyta się szybko. Jednak radzę podzielić pozycję na kilka podejść.
Najlepiej czytać po rozdziale, stawiając na wnikliwą analizę treści i dając
sobie czas na przemyślenia.
Gorąco polecam.
Ocena 9/10
Mikotaj Marcela, Jak nie spieprzyć życia swojemu dziecku. Wszystko, co możesz zrobić, żeby edukacja miała sens, Wydawnictwo Muza S.A., 2020
Dziękuję autorowi i wydawnictwu za przesłanie książki.
Książkę Wojna w kanałach.
Podziemna walka Warszawy rozpocząłem w czerwcu, gdy musiałem spędzić
tydzień w szpitalu. Pierwsze rozdziały pochłonąłem błyskawicznie. Lepsze to było
od wpatrywania się w sufit podczas czekania na kolejne badania. I nagle, tuż
przed przekroczeniem połowy objętości książki, opanowała mnie niemoc czytelnicza. To
co było ciekawe, przestało absorbować. Pozostało mi wpatrywanie się w sufit.
Czy to znaczy, że Sebastian Pawlina przyłożył się tylko do
początku książki Wojna w kanałach.
Podziemna walka Warszawy? Czy udało mi się dobrnąć do ostatniej strony?
Odpowiedzi znajdują się poniżej.
Wojna w
kanałach. Podziemna walka Warszawy – bohaterowie tacy jak my
Warszawskie kanały są tematem książki Pawliny. Publikację
rozpoczyna ciekawa geneza powstania warszawskiego systemu odprowadzania
nieczystości. Następnie czytelnik poznaje pierwsze przejścia śmiałków kanałami,
wykorzystanie ich w przemieszczaniu się żołnierzy i ludności cywilnej w trakcie
rozpoczęcia powstańczych walk, aż do zamieniania podziemnych przesmyków w drogę
ucieczki.
W powyższe wpisani są ludzie, tacy jak my, zmuszeni do
bohaterskiej walki o wolność. Za pomocą kanałów przemieszczają się oni z
rozkazami oraz informacjami od dowództwa lub próbują uratować życie. Pawlina
opisuje, a także przytacza relacje świadków, iż piekło wojny, która toczyła się
na powierzchni, czasami było lżejsze niż to, gdy znalazło się w kanałach.
Wojna w
kanałach pokazuje, że aby wejść do środka trzeba było odznaczać się odwagą,
lecz tylko osoby odznaczające się niebywałym męstwem mogły opuścić podziemny
system bez uszczerbku na zdrowiu. Bowiem ciemność i kiepskie warunki
utrudniające przemieszczanie umiały złamać nawet najsilniejsze charaktery.
Pawlina kilkukrotnie opisuje sytuacje, gdy zaprawieni w walce z okupantem
mężczyźni dosłownie wymiękli podczas godzinnych wędrówek w ciemności.
Wojna w
kanałach. Podziemna walka Warszawy – książka godna uwagi
Widać, że autor wykonał niesamowitą robotę. Wojna w kanałach to przede
wszystkim świetnie opowiedziana historia Powstania Warszawskiego. Język Pawliny
czasami przypomina storytellerów, snujących gawędy o heroicznych czynach, z tą
różnicą, że autor książki nie dorzuca do swojej historii nic od siebie. Wszystko
jest prawdziwe. A do tego poparte fragmentami wypowiedzi powstańców.
Treść dopełniają fotografie. Oddają one klimat opisywanych chwil,
pomagają czytelnikowi zrozumieć grozę nierównej walki, a także wyjaśniają jak
wyglądały opisywane przez Pawlinę postacie.
Całość robi wrażenie, ale….
Jak dla mnie jest za długa. Wojnę
w kanałach skończyłem, ale po trzech podejściach. Być może ma wpływ na to
sytuacja, że nie jestem historykiem, a zamiast literatury faktu wole wybrać
fikcję.Jednak jestem przekonany, że miłośnicy tematów związanych z II Wojną
Światową oraz Warszawą w czasie wojny i okupacji będą zachwyceni książką
Pawliny.
Moja ocena: 7,5/10
Sebastian
Pawlina, Wojna w kanałach. Podziemna
walka Warszawy, Wydawnictwo Znak, 2019
Dziękuję Wydawnictwu Znak za podesłanie egzemplarza.
Munin, Merlina, Erin, Rocky, Jubileusz II, Gripp II, Harris oraz on – Christopher Skaife, strażnik kruków w londyńskiej Tower. Każde z nich ma inny charakter, zwyczaje oraz upodobania. Różnią się też tym, że wymieniona siódemka to ptaki, a ostatni jest ich opiekunem. Relacja pomiędzy nimi nabiera czasami cech komicznych, czasami stwarza zagrożenie dla zdrowia lub życia. I właśnie owo codzienne obcowanie człowieka i skrzydlatych osobowości jest głównym tematem książki Strażnik kruków.
https://www.instagram.com/p/BxKXFHUhon1/
Czy przyjaźń z krukami jest możliwa? Nie do końca, odpowiada
strażnik kruków w swojej prawie 300 stronicowej relacji.
Strażnik kruków – coś więcej niż opowieść o ptakach
Kiedy kruki znikną z Tower, wtedy twierdza upadnie, a wraz z nią Anglia. Tak głosi legenda. Ponieważ Anglicy nie chcą sprawdzić owej zależności, powierzyli ptaki powołanemu specjalnie do tej funkcji królewskiemu strażnikowi. Obecnie tę rolę pełni w twierdzy autor książki Strażnik kruków.
Christopher Skaife nie spodziewał się, że będzie opiekował
się siódemką ptaków. W młodości nie był potulną osobą, szukał przygód. I jedną
z takich było wstąpienie do wojska. Dwadzieścia pięć lat służby pozwoliło mu na
zwiedzenie świata. Później poznał kruki.
Obecnie opiekuje się nimi, czuwa nad pracą zespołu osób, które mu pomagają, a także oprowadza wycieczki. Same ptaki stwarzają mu mnóstwo wyzwań. Oprócz karmienia skrzydlatych podopiecznych, musi łapać uciekinierów i dbać o komfort ich życia w Tower. A kruki to ptaki wymagające, których hodowla wymaga dbania o najmniejsze szczegóły, na przykład należy wypuszczać je w określonej kolejności. Krótko mówiąc, nie nudzi się, co zaznacza wielokrotnie na kartach swojej książki.
W to wszystko wpisane jest jego codzienne życie prywatne– Christopher
Skaife mieszka, tak jak inni strażnicy, w Tower. Łączy się ono z obowiązkami
zawodowymi, a taka mieszanka często okazuje się wybuchową, na przykład gdy
mężczyzna zamiast iść na randkę z żoną musi uganiać się za skrzydlatym
uciekinierem.
Strażnik kruków – czy można oswoić ptaki?
Książka Strażnik kruków pokazuje relację pomiędzy człowiekiem a ptakami, z którymi można się zaprzyjaźnić, ale nie da się ich do końca oswoić. Kruki mimo, że same łączą się w pary, nie przepadają za towarzystwem.
Publikacja ma również na celu ocieplenie wizerunku stworzeń. Pokazuje, że są one inne niż wmówili nam na przestrzeni wieków starożytni, ludzie średniowiecza, renesansu i kolejnych epok. Bowiem kruk to ptak odznaczający się bystrością, pamięcią, okazujący uczucia tak bardzo podobne do ludzkich.
Strażnik kruków – ocena
Książka Skaife jest dobrym początkiem do zdobycia informacji
na temat kruków. Na jej końcu czytelnik znajdzie spis rozwijającej temat
literatury. Warto do niej zajrzeć.
Strażnik kruków jest wart polecenia nie tylko w
formie papierowej, ale też i elektronicznej. Pod adresem https://www.instagram.com/ravenmaster1/
znajduje się instagramowy profil Skaife, na którym zobaczymy codzienną relację strażnika
i jego podopiecznych.
Ocena: 8,5/10
Christopher Skaife, Strażnik kruków, Wydawnictwo Znak, 2019
Plan był taki, przeczytać Środki transportu Magdaleny Kicińskiej w pociągu z Białegostoku do Warszawy, ewentualnie skończyć w metrze na Imielin. Nie udało się. Po przeczytaniu czterech wierszy odłożyłem książkę do torby. Ponownie wróciłem do tomiku tydzień później. Korzystając z nadejścia wiosny, usiadłem na parkowej ławce i zacząłem czytać. Wówczas wiersze „zaskoczyły”.
Dlaczego nie udało się im to za pierwszym razem? Miałem inne oczekiwania, co do tekstów Kicińskiej, którą znałem jako autorkę innej książki. Tkwiłem w błędzie, bo Pani Stefa Kicińskiej to reportaż, a tu do czynienia miałem z poezją. Dopiero jak uświadomiłem sobie, że należy spróbować przestać widzieć w Kicińskiej dziennikarkę, Środki transportu zyskały pewne walory.
Środki transportu –
wiersze Kicińskiej
Nie wszystkie wiersze z tego tomiku przypadły mi do gustu.
Nieliczne wywołały na mej twarzy zdziwioną minę, a w głowie pytanie: co autorka miała na myśli?. Na
szczęście, nieliczne.
Poetycka twórczość Magdaleny Kicińskiej ma coś w sobie wyjątkowego. Najlepiej pasuje tu określenie „prawdziwość”. Zawierające ją utwory to wiersze o tematyce związanej z miłością, uczuciem do drugiej osoby sposobami komunikacji interpersonalnej oraz utwory dotyczące obserwacji otaczającej podmiot rzeczywistości. Pozostają na długo w pamięci.
Kicińska, pisząc o uczuciu do drugiej osoby, robi to, mogę
śmiało powiedzieć, tak doskonale jak czołowe damy polskiej poezji – moim
zdaniem, gdyby Poświatowska i Świrszczyńska żyły w 2019 roku, pisałyby
podobnie. Miłość u Kicińskiej to coś, co trudno znaleźć. Próbuje odkryć ją w
nagości, sytuacjach dziejących się w łóżku (szczególnie po stosunku), jak też w
braku (fizycznym oraz duchowym) siebie nawzajem. Czy jej udaje się to?
Odczytuję, że nie.
Jakbym miał wybrać najlepszy z utworów o wspominanej
tematyce, bez zastanowienia wymieniłbym Rzym.
Zaraz po nim polecam *** jeszcze nie ma
północy, *** mała muszę iść, czy
też Handlarz.
Rzeczywistość w Środkach transportu skupia się na życiu w mieście, ale czytelnik znajdzie tez teksty związane z naturą. To też czas wspomnień kisielu z tą usypaną na wierzchu skorupką cukru z dzieciństwa czy też burzonego budynku Universamu. Kicińska, mówią c o teraźniejszości i przeszłości, zwraca uwagę na detale. To one definiują jej myśli, budują w wyobraźni czytelnika określone obrazy. Bardzo mi się to podoba.
Kicińska ma wypracowany warsztat poetycki. Jej utwory wyróżniają się minimalizm języka, który może czasami razić wysublimowane gusta odbiorców. Jej poetyckości bliżej do utworów Piotra Macierzyńskiego, Krzysztofa Jaworskiego, czy Darka Foksa, niż do współczesnych klasyków z lektur szkolnych. Co by o niej nie pisać, jest oryginalna.
Środki transportu – ocena
Poezja to specyficzny twór. Na pewno mi ciężko się ją dziś czyta, ciężej niż 20-15 lat temu, kiedy sam „popełniałem wiersze”. Jednak Środki transportu są tomikiem, do którego na pewno wrócę – nie dziś, nie jutro, ale na pewno za kilka miesięcy. Powodem jest poszukiwanie i chęć analizy wspominanej „prawdziwości”.
Ocena: 8/10
Magdalena Kicińska, Środki transportu,Wydawnictwo Literackie, 2019
Dziękuje Wydawnictwu Literackiemu za podesłanie książki
Pierwsza osoba to książka warta uwagi. Jako fan twórczości Flanagana, mogę śmiało napisać – to jego najgorsza, a zarazem najlepsza z powieści. Dlaczego? O tym poniżej w tekście.
Pierwsza osoba –
ghostwriter w akcji
Powieść Flanagana to historia o młodym, początkującym pisarzu, podejmującym się niebywałego zadania. Kiff Kehlmann, w ciągu kilku tygodni, ma napisać autobiografię najsłynniejszego oszusta w dziejach Australii. Autobiografię, czyli dzieło, pod które stworzy samodzielnie, ale nie będzie mógł się pod nim podpisać. Wyzwanie ma w sobie coś niesamowitego, co mocno kusi pisarza do podjęcia działania. Bowiem, Siegfried Heidl, bohater biografii, podobno ukradł bankom 700 milionów, za co te wydały na niego wyrok śmierci, jest też podejrzewany o zabójstwo wspólnika. A do tego ukończenie dzieła w ciągu sześciu tygodni, sprawi pojawienie się na koncie Kiffa honorarium, które pomoże mu skończyć jego własną powieść.
Główny zarys fabuły i sposób jej
przedstawienia przypominają czysty schemat czytadła typu sensacja, thriller. Pod
tym względem Pierwsza osoba, w porównaniu
z książkami Flanagana, takimi jak Williama
Goulda Księga Ryb czy Śmierć
przewodnika rzecznego , wypada marnie. Bliżej jej do Nieznanej terrorystki, również bazującej na sensacyjności, lecz
zawierającej bardziej dynamiczną akcję.
Powoli tocząca się akcja to jest
właśnie ten minus powieści. Teraz czas na omówienie tego , co najlepsze.
Pierwsza osoba –
dlaczego to najlepsza powieść Flanagana?
Po pierwsze postaci. Flanagan z
książki na książkę mistrzowsko buduje swoich bohaterów. Czytelnik otrzymuje w Pierwszej osobie coś wspaniałego.Autor opowiadając o Kiffie, jego
rodzinie, przyjacielu, czy też Siegfriedzie dawkuje informacje w taki sposób,
by grać uczuciami czytelnika. Raz świat Kehlmanna wydaje się tym dobrym, a
Heidla tym negatywnym, by za chwilę zamienić się rolami.
Budowa bohaterów to też ich
dorastanie. Kiff dorasta pisarsko, a także do ostatecznego zmierzenia się z
Siegfridem, a właściwie z jego legendą. Wraz z żoną odkrywają, dlaczego ich
związek nigdy nie miał sensu bytu. Natomiast jego przyjaciel porzuca postawę i
styl życia awanturnika. Trzeba tu też powiedzieć i o rozwoju powieści. Czytelnik Pierwszej osoby śledzi losy
autobiografii Heidla, która najpierw ślamazarnie się rozwija, by zmienić się w
coś, co jest efektem pracy ghostwritera – o nim samym za chwilę.
Po drugie, Pierwsza osoba to rozprawienie się ze współczesną literaturą.
Czytając książkę szybko można spostrzec, że Flanagan nieźle się bawił pisząc
fragmenty o rynku wydawniczym i pisarzach. Na szczególną uwagę zasługuje
mityczny Jez Dempster. Go można nie czytać, ale każdy powinien go znać. Bowiem o
nim mówi się, na niego zawsze warto się powołać. Wszyscy wokół Kiffa zachwycają
się Dempsterem. Jednak gdy obaj pisarze się poznają… łatwo domyśleć się, co się
dzieje.
Pisarz świetnie tez pokazuje jak
rynek wydawniczy traktuje młodych twórców – wydawanie powieści, ocena podczas
konkursów literackich. Znamienitym fragmentem jest opis wysłania powieści na
konkurs. Gdy Kiff otrzymuje zwrócony maszynopis odkrywa, że wydające werdykt jury
nie przeczytało ani jednej strony.
Po trzecie, ghostwriting, Kiff,
podpisując umowę na napisanie za kogoś książki, słyszy od wydawcy:
Wiesz, że to Francuzi nazwali takich pisarzy murzynami? Nie. Nègres. I tutaj, dodał, kiedy złożyłem pierwszy podpis. Znalazł kolejną stronę w umowie i palcem pokazał mi odpowiednie miejsce. I tutaj. Podpisałem, potem znowu, a podpisując, odczuwałem wdzięczność, nawet dumę. Czarni? Niewolnicy, odpowiedział cicho, odwracając stronę
Takich słów krytycznych wobec pisania za innych jest wiele w Pierwszej osobie. Flanagan broni „czystej
literatury”, opowiada się za twórczością płynącą spod palców twórcy. Jest za
tym, co prawdziwe, a nie udawane.
Czy ma rację? Na pewno. Dziś ilość zaczyna przewyższać jakość. Jesteśmy
zalewani kolejnymi, pod którymi podpisują się znane nazwiska. Płynące na fali mainstreamu
społeczeństwo kupuje i pochłania te papki, wierząc w to, co napisane.
Pierwsza osoba – ocena
Pierwszej osoby, mimo mojej najwyższej oceny, nie polecam wszystkim.
Czytelnicy szukającej wartkiej akcji, sensacji nie znajdą jej w powieści
Flanagana. To książka dla tych, którzy lubią książki zmuszające do myślenia.
Warto by sięgnęli po nią, bo powieść „zostaje w głowie” jeszcze przez kilka
dobrych dni po zakończeniu lektury.
Ocena: 10/10
Richard Flanagan, Pierwsza osoba, Wydawnictwo Literackie, 2019
Dziękuję Wydawnictwu Literackiemu za podesłanie książki.
Po przeczytaniu pierwszych stron powieści Kiran Millwood
Hargrave miałem wrażenie, że w rękach trzymam kolejną opowieść napisaną według
schematu – tyran więzi mieszkańców, aż do czasu przeciwstawienia się jego
władzy przez wybrańca, którym jest dziecko/nastolatek. Jednak, na szczęście,
myliłem się! Dziewczynkaz atramentu i gwiazd to historia trochę
wykorzystująca powyższy wzór, ale tak bardzo pozytywnie zaskakująca czytelnika.
Książkę skończyłem w jeden wieczór. A po lekturze, odczułem
lekki niedosyt – co świadczy o wysokiej jakości opowieści
Dziewczynkaz atramentu i gwiazd – mapy, gwiazdy i
przygoda
Na początku czytelnik zostaje zasypany mnóstwem informacji.
Oto mamy Arintę- tytułową dziewczynkę, która mieszka na wyspie z ojcem, zdolnym
kartografem. Wiadomo, że byli kiedyś szczęśliwi, współtworząc czteroosobową
rodzinę. Jednak śmierć zabrała matkę oraz brata Arinty. Ze stratą wiąże się
przybycie na wyspę gubernatora – człowieka, który pojawił się znikąd, obejmując
rządy nad wyspą. Bohaterka przyjaźni się z jego córką.
Pewnego dnia na wyspie zostaje odkryte ciało koleżanki
dziewczynek. Wówczas lekcje zostają odwołane, gubernator w trybie
natychmiastowym zabiera córkę do swojej posiadłości, a mężczyźni zmuszeni
zostają do wszczęcia poszukiwań. A to dopiero początek niebezpiecznej przygody,
która najpierw zmusi dziewczynkę do ścięcia długich włosów, a następnie porwie ją
w wir niebezpiecznych zdarzeń.
Ogromną rolę w powieści Kiran Millwood Hargrave pełnią mapy
oraz wszystko co związane z kartografią. Umiejętność czytania z gwiazd
położenia oraz odwzorowania go na mapie gra kluczową rolę w odkryciu tajemnicy
śmierci dziewczynki, a także i samej bohaterce kilkukrotnie pomaga ujść cało z
życiem.
Priorytetem w Dziewczyncez atramentu i gwiazd też jest
legenda. Żyją nią mieszkańcy, a Arinta traktuje ją jako autentyczną historię.
Opowieść dotyczy – nastolatki, która przeciwstawiła się demonowi, pragnącemu
władać wyspą. W celu zmierzenia się z nim udała się pod ziemię wyspy, gdzie
stoczyła krwawą walkę. To było dawno temu, a demon został unicestwiony na
określony czas. Mieszkańcy wyspy przekazują sobie z ust do ust, że zło kiedyś
powróci.
Wymienione elementy są rewelacyjnie połączone ze sobą, co
piorunująco działa na odbiór publikacji. Opowieść jest idealna do ekranizacji –
mamy bowiem w niej zagadkę kryminalną, historię miłosną i przygodę, której nie powstydziłby
się sam Indiana Jones. Bardzo chciałbym ją zobaczyc na duzym ekranie. Jest
naprawdę nieźle. Dlatego wystawiam książce Kiran Millwood Hargrave wysoką notę.
Dziewczynkaz atramentu i gwiazd – przekaz
Różnorodnie można odczytać powieść o dziewczynce. Odkryty
przeze mnie przekaz dotyczy dojrzewania do czynu oraz tego osobistego.
Bohaterka wyruszając w podróż po wyspie jest jeszcze dzieckiem.
Rządzi nią strach. Kończąc ją zyskuje doświadczenie oraz odwagę. Ponosi porażki
i zwycięstwa, które dają jej cenną lekcję. Uczy się odpowiedzialności oraz
poznaje smak podejmowania decyzji za siebie i otaczające ją osoby.
To bardzo ważny przekaz.
Dziewczynkaz atramentu i gwiazd – podsumowanie
Dodatkowy punkt zdobywa dziewczynka za oprawę wizualną.
Treść każdej ze stron otaczają elementy graficzne symbolizujące mapę. Kompasy,
południki oraz wiele innych – to wszystko uatrakcyjnia fizycznie publikację,
ale też i wzmacnia odbiór dzieła. Świetna robota!
Książka adresowana jest do młodzieży. Jednak i dorosły
czytelnik będzie czerpał przyjemność z lektury. Wszystko dzięki powyżej
wspomnianemu przekazowi. Zapewne dla wielu odbiorców dużym zaskoczeniem będzie
zakończenie powieści. Zdradzę, że kończy się ona na pierwszy rzut oka przysłowiowym
happy endem. Jednak po przemyśleniu treści zacząłem wątpić, czy aby na pewno
jest to szczęśliwe rozwiązanie.
Gorąco polecam.
Ocena 9/10
Kiran Millwood Hargrave, Dziewczynkaz atramentu i gwiazd, Wydawnictwo Literackie, 2019
Dziękuję Wydawnictwu Literackiemu za podesłanie prebooka.
W lutym bohaterką
cyklu 7 ulubionych książek jest Marta
Guśniowska. Postać niezwykle ważna w środowisku teatralnym i coraz bardziej
rozpoznawalna w literackim. Jest autorką ponad 100 tekstów o przyjaźni, byciu
sobą, akceptacji, czy też walce ze stereotypami. Jednak to jej sztuki dla
dzieci i młodzieży są przysłowiową wisienką na (artystycznym) torcie.
Marta Guśniowska współpracuje
z wieloma teatrami w Polsce oraz Europie. O wysokim poziomie literackim jej
tekstów świadczą liczne nagrody w konkursach dramaturgicznych. Sięgnęła między
innymi po: Nagrodę Komisji Artystycznej,
Brązowy
MedalZasłużony Kulturze – Gloria Artis, wielokrotnie wygrała konkursy Na wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej oraz ten, organizowany przez Centrum Sztuki
Dziecka w Poznaniu, Na Sztukę dla Dzieci
i Młodzieży.
Gdy zapytałem Martę
Guśniowską o 7 ulubionych książek, wypisała następujące tytuły z krótkim
uzasadnieniem:
Lewis Carroll, Alicja w Krainie Czarów Najcudowniejsza
książka na świecie! Pierwsze słuchowisko, którego słuchałam jako mała Martusia.
Od tamtej pory wciąż do niej wracam – oczywiście w oryginale (mimo że niektóre
polskie tłumaczenia są świetne). Alicję
kocham za wszystko – sens-w-pozornym-bezsensie, absurd, surrealizm,
wielo-wielo-poziomowość – humor, język – wszystko. Myślę, że to właśnie ona
ukształtowała mnie jako pisarkę – stąd moja teza: tak ważne jest nie tylko to,
żeby dzieciaki czytały, ale też to, czym nasączymy ich jako pierwszym.
Lewis Carroll, Alicja po Drugiej Stronie Lustra
Zastanawiałam się, czy nie podłączyć Jej pod pierwszą pozycję – zyskałabym
dodatkowe miejsca dla innych ważnych dla mnie książek – ale nie. Obydwie są dla
mnie zbyt ważne, żeby wrzucać je do tego samego wora – choć cenię je właściwie
z tych samych względów, to jednak są różne i zasługują na dwie oddzielne
pozycje. Alicję po drugiej stronie lustra
przeczytałam dużo później, ale z niemniejszym zachwytem i miłością. To również
pozycja obowiązkowa, do której wciąż wracam i wracać będę. Cudowne książki mają
to do siebie, że w każdym momencie życia odnajdujemy w nich coś zupełnie
innego, coś, czego – moglibyśmy przysiąc! – nie było tam, gdyśmy do nich
wcześniej sięgali. Jako ciekawostkę dodam jeszcze, że dopełnieniem mojej
szaleńczej miłości do obu książek jest kolekcjonowanie przeróżnych wydań – mam
ich pewnie z pięćdziesiąt, z różnych lat, z różnych krajów (najcenniejsza pochodzi
z Chin ) i z najróżniejszymi ilustracjami. Ale dosyć, bo o Alicji mogłabym rozprawiać godzinami – a przecież czekają jeszcze
inne książki…
A.A.Milne, Kubuś Puchatek oraz Chatka
Puchatka Pozwoliłam sobie wrzucić oba tytuły do jednego worka. Puchatek –
arcydzieło literatury dziecięcej, cudowne, piękne, mądre, zabawne, głębokie –
wzór do naśladowania dla wszystkich pisarzy parających się twórczością dla
dzieci. A przy tym książka absolutnie filozoficzna – odniesienia do filozofii
taoistycznej, gdzie „Pu” (wymowa podobna do „Pooh”) to nieciosany kloc, dosłownie:
uczciwy, prosty, taki jak nasz Puchatek (pisałam o tym w mojej pracy
magisterskiej „Tao Baśni. Elementy Filozofii Taoistycznej w wybranych baśniach
chińskich”, UAM)
Michaił Bułhakow, Mistrz i Małgorzata Absolutne arcydzieło
literatury światowej! Nie mogłam się od niego oderwać – diabelsko wciągająca,
wspaniała, hipnotyzująca lektura. Mam dwa wydania – jedno przepiękne, wielki
wolumin z cudownymi ilustracjami Ivana Kulika (MUZA SA) – prezent od Rodziców,
drugie – zwykłe, w cienkiej okładce. W domu czytałam jedno, a w podróży drugie
– pierwszego nie dało się zabrać ze sobą do pociągu, a czekać, aż wrócę – nie
miałam najmniejszego zamiaru.
William Shakespeare, Dzieła wszystkie
Nie wiem które wywarło na mnie największe wrażenie – zapewne Burza, Sen nocy letniej, Hamlet
– sporo, żeby wszystkie wymienić. Jako anegdotkę przytoczę tu, że swoją
pierwszą sztukę teatralną (to miało miejsce, gdy rozpoczynałam naukę w liceum)
napisałam właśnie pod wpływem Szekspira. Była to ciężka gatunkowo tragedia, o
miłości, zdradzie, zemście i honorze – pisana z patosem, powagą w czasie, gdy
wszyscy myśleli, że zakuwam biologię… Wysłałam ją potem na warszawski konkurs Szukamy polskiego Szekspira, gdzie
dostała wyróżnienie. Moja radość, że potrafię pisać szekspirowskie tragedie,
nie trwała jednakże długo, bo już przy wręczaniu nagrody dowiedziałam się, że
dostaję ją za (owszem, znam ten tekst na pamięć, takich rzeczy się nie zapomina
) „doskonały pastisz komedii fredrowskiej”. Na szczęście jako niepoprawna
optymistka zamiast martwić się, że jednak nie potrafię pisać tragedii,
ucieszyłam się, że potrafię pisać komedie – i tak mi już zostało.
Zbigniew Batko, Z powrotem
Jedna z najcudowniejszych polskich książek dla dzieci – a właściwie to wcale
nie tylko dla dzieci, jak każda dobra książka – jakie w życiu czytałam. Z
absolutnie magicznymi ilustracjami Stasysa Eidrigevičiusa. Cudowna, absurdalna, wciągająca – i rażąco niedoceniana.
Mało kto zna tę pozycję – a szkoda, bo podróż, w jaką zabiera nas autor wraz z
bohaterami – Królikiem i Koniem – jest niezwykła, pełna nieoczekiwanych zwrotów
akcji i mojego ukochanego absurdu. Jeśli ktoś właśnie dowiedział się o jej
istnieniu – gorąco polecam!
I tu mam problem…
Została mi jedna pozycja: i cóż mam tu zmieścić?!!! Całego Mrożka, Gombrowicza, Gogola, Czechowa? Albo Butenkę – dlaczego nie? Kocham Gapiszona miłością wielką – a i sam Mistrz, z którym mam zaszczyt i szczęście się przyjaźnić, ma swoje miejsce w moim sercu. Poza tym najchętniej wrzuciłabym tu jeszcze komiksy – tak, komiksy! – Tadeusza Baranowskiego za Jego cudowne, absurdalne (znów – cóż zrobić, gdy ciągnie mnie w stronę absurdu i w duszy gra, tra-ta-ta) poczucie humoru – za język z wszelkimi jego wieloznacznościami. Myślę, że to również lektura, która wpłynęła na to, jak piszę.
Konstanty Ildefons Gałczyński, Dzieła wszystkie Ale dobrze – skoro mam wybrać to wybieram mojego ukochanego Gałczyńskiego. Cudowną Zieloną Gęś (ja również – ukłon w stronę Mistrza – pokusiłam się o własną Gęś – co prawda nie zieloną, a chudą i z depresji, ale ukłon jest ukłon i nikt nie powinien się czepiać, jak się kto kłania ) A zatem – Gałczyński. I znów – wszystko, wszystko! Tomik z wierszami Gałczyńskiego mam zawsze na szafece przy łóżku – kończyć z nim dzień, czy zaczynać – takaż sama przyjemność i radość. I różnorodność od Zaczarowanej Dorożki po Strasną Zabę – geniusz, żartowniś, poeta – Gałczyński. To wszystko – nic dodać – kurtyna!
