Plan był taki, przeczytać Środki transportu Magdaleny Kicińskiej w pociągu z Białegostoku do Warszawy, ewentualnie skończyć w metrze na Imielin. Nie udało się. Po przeczytaniu czterech wierszy odłożyłem książkę do torby. Ponownie wróciłem do tomiku tydzień później. Korzystając z nadejścia wiosny, usiadłem na parkowej ławce i zacząłem czytać. Wówczas wiersze „zaskoczyły”.
Dlaczego nie udało się im to za pierwszym razem? Miałem inne oczekiwania, co do tekstów Kicińskiej, którą znałem jako autorkę innej książki. Tkwiłem w błędzie, bo Pani Stefa Kicińskiej to reportaż, a tu do czynienia miałem z poezją. Dopiero jak uświadomiłem sobie, że należy spróbować przestać widzieć w Kicińskiej dziennikarkę, Środki transportu zyskały pewne walory.
Środki transportu –
wiersze Kicińskiej
Nie wszystkie wiersze z tego tomiku przypadły mi do gustu.
Nieliczne wywołały na mej twarzy zdziwioną minę, a w głowie pytanie: co autorka miała na myśli?. Na
szczęście, nieliczne.
Poetycka twórczość Magdaleny Kicińskiej ma coś w sobie wyjątkowego. Najlepiej pasuje tu określenie „prawdziwość”. Zawierające ją utwory to wiersze o tematyce związanej z miłością, uczuciem do drugiej osoby sposobami komunikacji interpersonalnej oraz utwory dotyczące obserwacji otaczającej podmiot rzeczywistości. Pozostają na długo w pamięci.
Kicińska, pisząc o uczuciu do drugiej osoby, robi to, mogę
śmiało powiedzieć, tak doskonale jak czołowe damy polskiej poezji – moim
zdaniem, gdyby Poświatowska i Świrszczyńska żyły w 2019 roku, pisałyby
podobnie. Miłość u Kicińskiej to coś, co trudno znaleźć. Próbuje odkryć ją w
nagości, sytuacjach dziejących się w łóżku (szczególnie po stosunku), jak też w
braku (fizycznym oraz duchowym) siebie nawzajem. Czy jej udaje się to?
Odczytuję, że nie.
Jakbym miał wybrać najlepszy z utworów o wspominanej
tematyce, bez zastanowienia wymieniłbym Rzym.
Zaraz po nim polecam *** jeszcze nie ma
północy, *** mała muszę iść, czy
też Handlarz.
Rzeczywistość w Środkach transportu skupia się na życiu w mieście, ale czytelnik znajdzie tez teksty związane z naturą. To też czas wspomnień kisielu z tą usypaną na wierzchu skorupką cukru z dzieciństwa czy też burzonego budynku Universamu. Kicińska, mówią c o teraźniejszości i przeszłości, zwraca uwagę na detale. To one definiują jej myśli, budują w wyobraźni czytelnika określone obrazy. Bardzo mi się to podoba.
Kicińska ma wypracowany warsztat poetycki. Jej utwory wyróżniają się minimalizm języka, który może czasami razić wysublimowane gusta odbiorców. Jej poetyckości bliżej do utworów Piotra Macierzyńskiego, Krzysztofa Jaworskiego, czy Darka Foksa, niż do współczesnych klasyków z lektur szkolnych. Co by o niej nie pisać, jest oryginalna.
Środki transportu – ocena
Poezja to specyficzny twór. Na pewno mi ciężko się ją dziś czyta, ciężej niż 20-15 lat temu, kiedy sam „popełniałem wiersze”. Jednak Środki transportu są tomikiem, do którego na pewno wrócę – nie dziś, nie jutro, ale na pewno za kilka miesięcy. Powodem jest poszukiwanie i chęć analizy wspominanej „prawdziwości”.
Ocena: 8/10
Magdalena Kicińska, Środki transportu,Wydawnictwo Literackie, 2019
Dziękuje Wydawnictwu Literackiemu za podesłanie książki
Pierwsza osoba to książka warta uwagi. Jako fan twórczości Flanagana, mogę śmiało napisać – to jego najgorsza, a zarazem najlepsza z powieści. Dlaczego? O tym poniżej w tekście.
Pierwsza osoba –
ghostwriter w akcji
Powieść Flanagana to historia o młodym, początkującym pisarzu, podejmującym się niebywałego zadania. Kiff Kehlmann, w ciągu kilku tygodni, ma napisać autobiografię najsłynniejszego oszusta w dziejach Australii. Autobiografię, czyli dzieło, pod które stworzy samodzielnie, ale nie będzie mógł się pod nim podpisać. Wyzwanie ma w sobie coś niesamowitego, co mocno kusi pisarza do podjęcia działania. Bowiem, Siegfried Heidl, bohater biografii, podobno ukradł bankom 700 milionów, za co te wydały na niego wyrok śmierci, jest też podejrzewany o zabójstwo wspólnika. A do tego ukończenie dzieła w ciągu sześciu tygodni, sprawi pojawienie się na koncie Kiffa honorarium, które pomoże mu skończyć jego własną powieść.
Główny zarys fabuły i sposób jej
przedstawienia przypominają czysty schemat czytadła typu sensacja, thriller. Pod
tym względem Pierwsza osoba, w porównaniu
z książkami Flanagana, takimi jak Williama
Goulda Księga Ryb czy Śmierć
przewodnika rzecznego , wypada marnie. Bliżej jej do Nieznanej terrorystki, również bazującej na sensacyjności, lecz
zawierającej bardziej dynamiczną akcję.
Powoli tocząca się akcja to jest
właśnie ten minus powieści. Teraz czas na omówienie tego , co najlepsze.
Pierwsza osoba –
dlaczego to najlepsza powieść Flanagana?
Po pierwsze postaci. Flanagan z
książki na książkę mistrzowsko buduje swoich bohaterów. Czytelnik otrzymuje w Pierwszej osobie coś wspaniałego.Autor opowiadając o Kiffie, jego
rodzinie, przyjacielu, czy też Siegfriedzie dawkuje informacje w taki sposób,
by grać uczuciami czytelnika. Raz świat Kehlmanna wydaje się tym dobrym, a
Heidla tym negatywnym, by za chwilę zamienić się rolami.
Budowa bohaterów to też ich
dorastanie. Kiff dorasta pisarsko, a także do ostatecznego zmierzenia się z
Siegfridem, a właściwie z jego legendą. Wraz z żoną odkrywają, dlaczego ich
związek nigdy nie miał sensu bytu. Natomiast jego przyjaciel porzuca postawę i
styl życia awanturnika. Trzeba tu też powiedzieć i o rozwoju powieści. Czytelnik Pierwszej osoby śledzi losy
autobiografii Heidla, która najpierw ślamazarnie się rozwija, by zmienić się w
coś, co jest efektem pracy ghostwritera – o nim samym za chwilę.
Po drugie, Pierwsza osoba to rozprawienie się ze współczesną literaturą.
Czytając książkę szybko można spostrzec, że Flanagan nieźle się bawił pisząc
fragmenty o rynku wydawniczym i pisarzach. Na szczególną uwagę zasługuje
mityczny Jez Dempster. Go można nie czytać, ale każdy powinien go znać. Bowiem o
nim mówi się, na niego zawsze warto się powołać. Wszyscy wokół Kiffa zachwycają
się Dempsterem. Jednak gdy obaj pisarze się poznają… łatwo domyśleć się, co się
dzieje.
Pisarz świetnie tez pokazuje jak
rynek wydawniczy traktuje młodych twórców – wydawanie powieści, ocena podczas
konkursów literackich. Znamienitym fragmentem jest opis wysłania powieści na
konkurs. Gdy Kiff otrzymuje zwrócony maszynopis odkrywa, że wydające werdykt jury
nie przeczytało ani jednej strony.
Po trzecie, ghostwriting, Kiff,
podpisując umowę na napisanie za kogoś książki, słyszy od wydawcy:
Wiesz, że to Francuzi nazwali takich pisarzy murzynami? Nie. Nègres. I tutaj, dodał, kiedy złożyłem pierwszy podpis. Znalazł kolejną stronę w umowie i palcem pokazał mi odpowiednie miejsce. I tutaj. Podpisałem, potem znowu, a podpisując, odczuwałem wdzięczność, nawet dumę. Czarni? Niewolnicy, odpowiedział cicho, odwracając stronę
Takich słów krytycznych wobec pisania za innych jest wiele w Pierwszej osobie. Flanagan broni „czystej
literatury”, opowiada się za twórczością płynącą spod palców twórcy. Jest za
tym, co prawdziwe, a nie udawane.
Czy ma rację? Na pewno. Dziś ilość zaczyna przewyższać jakość. Jesteśmy
zalewani kolejnymi, pod którymi podpisują się znane nazwiska. Płynące na fali mainstreamu
społeczeństwo kupuje i pochłania te papki, wierząc w to, co napisane.
Pierwsza osoba – ocena
Pierwszej osoby, mimo mojej najwyższej oceny, nie polecam wszystkim.
Czytelnicy szukającej wartkiej akcji, sensacji nie znajdą jej w powieści
Flanagana. To książka dla tych, którzy lubią książki zmuszające do myślenia.
Warto by sięgnęli po nią, bo powieść „zostaje w głowie” jeszcze przez kilka
dobrych dni po zakończeniu lektury.
Ocena: 10/10
Richard Flanagan, Pierwsza osoba, Wydawnictwo Literackie, 2019
Dziękuję Wydawnictwu Literackiemu za podesłanie książki.
Bohaterem dwunastego wpisu z cyklu 7 ulubionych książek jest Łukasz Orbitowski. Postać jest znana miłośnikom literatury fantastycznej oraz grozy, ale też i czytelnikom sięgającym po literaturę piękną. Łukasz Orbitowski jest płodnym pisarzem. Stworzone przez niego opowieści były wielokrotnie nominowane do ważnych nagród literackich, wyróżniane oraz nagradzane – kto nie zna twórczości pisarza może bliżej poznać sylwetkę twórcy zaglądając do artykułu w Wikipedii.
Pisarz, zapytany o 7 ulubionych książek, opowiedział mi o
następujących tytułach:
Mark Twain, Przygody Tomka Sawyera Po Przygody Tomka Sawyera sięgnąłem jako 10-latek. Byłem nią zafascynowany. Powieść pokazała mi czym jest amerykańska proza i była początkiem odkrywania literatury anglosaskiej oraz twórczości Marka Twaina. Do dziś zdarza mi się wracać do powieści pisarza, takich jak: Tajemniczy przybysz, czy Listy z Ziemi.
Stephen King, Miasteczko Salem Drugim takim tytułem, który muszę wymienić jest Miasteczko Salem Stephena Kinga. To była moja pierwsza powieść fantastyczna i pierwszy horror na liście przeczytanych książek. Publikacja, otworzyła mnie na fantastykę, którą przez lata zajmowałem się zawodowo. Mimo, że, z perspektywy czasu, już nie uznaję Miasteczka Salem za najlepszą książkę na świecie, jednak wracam do niej i nadal bardzo ją lubię na prawach sentymentu.
Jarosław Iwaszkiewicz, Matka Joanna od Aniołów Uwielbiam prozę Iwaszkiewicza. To był pierwszy polski pisarz, w którego dziełach się zakochałem. Dlatego z chęcią wymieniłbym na tej liście wszystkie opowiadania z trzech tomów, które dosłownie pochłonąłem. Jeżeli jednak muszę wybrać jeden tytuł, niech będzie to Matka Joanna od Aniołów. Tekst wyjątkowy, bo inspirujący mnie do dzisiaj. Cudownie opowiedziana historia o duchowości, przeżywaniu Boga i ekstazie religijnej.
Cormac McCarthy, Dziecię Boże Z McCarthym jest tak samo jak z Iwaszkiewiczem. Każda jego powieść bez reszty wciąga mnie jako czytelnika. Krwawy południk, Droga, Dziecię Boże – świat w tych książkach to rzeczywistość, w której stykają się okrucieństwo z pewnego rodzaju tęsknotą autora za dobrem. Oczywiście, dobra w powieściach McCarthyego nie ma, jednak tęsknota za nim jest ogromna. Wybieram Dziecię Boże, ze względu na mocne i jakże znaczące zakończenie – główny bohater, który zdziczał, decyduje się na powrót do społeczeństwa. Jednak robi to na prawach własnych decyzji.
Chuck Palahniukm, Fight Club Palahniuk to jest facet, który pisze zawsze tą samą książkę, zmieniając tylko rekwizyty. Jednak jest dla mnie bardzo ważnym pisarzem. Reprezentuje amerykańską szkołę minimalizmu pisarskiego. Dzięki jego powieściom nauczyłem się, że mniej znaczy lepiej. Jestem człowiekiem, który ma „gadane”, pisarzem, któremu słowa łatwo spływają spod palców, więc czytanie Palahniuka jest cenną lekcją.
Robert Nye, Faust Drugi minimalista, a do tego jakże zbereźny! Wymieniam go, bo zachwycił mnie dokonując w swoich dziełach brutalnej wiwisekcji mitów kultury europejskiej. Krótko mówiąc, na nowo napisał biografię Byrona, zabrał się też za postaci Falstaffa, Merlina, czy też Fausta. Sięgał po znane tematy i robił z nich coś w rodzaju ponurej czarnej komedii.
Mark Z. Danielewski, Dom z liści Dom z liści to przykład eksperymentalnej prozy fantastycznej. Niezwykle ciekawy eksperyment edytorski, bo nawet litery rozpadają na kolejnych kartach, a połowę fabuły trzeba doczytać w przypisach. Taki „modern modern”. Tylko ten postmodernizm, w tym przypadku, działa, to znaczy eksperymenty Danielewskiego podsycają zainteresowanie narracją i wzbudzają we mnie ogromny niepokój.
“Warszawskie studio Ovid Works inspirując się twórczością Franza Kafki stworzyło grę z gatunku puzzle platforming adventure. Punkt wyjścia do historii jest znany z “Przemiany” ― gracz wcielający się w rolę Gregora budzi się w ciele insekta ― ale od tego miejsca historia krąży też wokół procesu Józefa K. z książki pod tym samym tytułem, czy nawet “Zamku”.
Gracz trafia do świata, który przytłacza go rozmiarami. Kałamarz staje się nagle potężną barierą, a plama inkaustu niebezpieczną przeszkodą ― i jednocześnie przydatną, bo oblana tuszem pionowa ściana pozwoli się na nią wspiąć. Podstawą gry jest eksploracja i rozwiązywanie zagadek logicznych. Uważna obserwacja otoczenia oraz dodatkowe ujęcie kamery „z góry” pozwala lepiej rozeznać się w środowisku i wykorzystać je do własnych potrzeb. By przedostać się dalej, gracz musi wchodzić w interakcję z otoczeniem, wykorzystywać ciecz do ułatwiania sobie wędrówki po stromych i śliskich powierzchniach, przestawiać takie elementy jak pokrętło w radiu, ale i wykazać się zręcznością przy platformowych sekwencjach.
To niezwykła wędrówka przez trzy światy. Jeden to ten prawdziwy, doskonale nam znany, choć przytłaczający dla robaka – powierzchnia stołu czy wnętrze szuflady. Drugi to ukryty, tajemniczy świat owadów – zapomniane przestrzenie między ścianami i pod podłogą, zakurzone przesmyki, dziwne obszary zamieszkane przez inne insekty. I wreszcie trzeci, stworzony przez abstrakcyjne miejsca, takie jak automatycznie sortująca się szafa z dokumentami. Na swej drodze Gregor napotka wiele wyzwań, pułapek, ale i niezwykłych stworzeń, których pomoc może okazać się nieodzowna.
Kluczowymi dla gry cechami są piękne, ręcznie malowane tekstury oraz swobodna eksploracja, która łączy się z oryginalnymi łamigłówkami logicznymi rozsianymi po całym świecie. Wszystkiemu specjalnego wydźwięku nadaje podwójna narracja – jedna rozgrywająca się „wewnątrz” świata Gregora i jedna tocząca się „na zewnątrz”.
“Metamorphosis” ukaże się na PC, PlayStation 4, Xbox One i Nintendo Switch jesienią 2019 roku. Tutaj można zobaczyć zwiastun gry:
Po przeczytaniu pierwszych stron powieści Kiran Millwood
Hargrave miałem wrażenie, że w rękach trzymam kolejną opowieść napisaną według
schematu – tyran więzi mieszkańców, aż do czasu przeciwstawienia się jego
władzy przez wybrańca, którym jest dziecko/nastolatek. Jednak, na szczęście,
myliłem się! Dziewczynkaz atramentu i gwiazd to historia trochę
wykorzystująca powyższy wzór, ale tak bardzo pozytywnie zaskakująca czytelnika.
Książkę skończyłem w jeden wieczór. A po lekturze, odczułem
lekki niedosyt – co świadczy o wysokiej jakości opowieści
Dziewczynkaz atramentu i gwiazd – mapy, gwiazdy i
przygoda
Na początku czytelnik zostaje zasypany mnóstwem informacji.
Oto mamy Arintę- tytułową dziewczynkę, która mieszka na wyspie z ojcem, zdolnym
kartografem. Wiadomo, że byli kiedyś szczęśliwi, współtworząc czteroosobową
rodzinę. Jednak śmierć zabrała matkę oraz brata Arinty. Ze stratą wiąże się
przybycie na wyspę gubernatora – człowieka, który pojawił się znikąd, obejmując
rządy nad wyspą. Bohaterka przyjaźni się z jego córką.
Pewnego dnia na wyspie zostaje odkryte ciało koleżanki
dziewczynek. Wówczas lekcje zostają odwołane, gubernator w trybie
natychmiastowym zabiera córkę do swojej posiadłości, a mężczyźni zmuszeni
zostają do wszczęcia poszukiwań. A to dopiero początek niebezpiecznej przygody,
która najpierw zmusi dziewczynkę do ścięcia długich włosów, a następnie porwie ją
w wir niebezpiecznych zdarzeń.
Ogromną rolę w powieści Kiran Millwood Hargrave pełnią mapy
oraz wszystko co związane z kartografią. Umiejętność czytania z gwiazd
położenia oraz odwzorowania go na mapie gra kluczową rolę w odkryciu tajemnicy
śmierci dziewczynki, a także i samej bohaterce kilkukrotnie pomaga ujść cało z
życiem.
Priorytetem w Dziewczyncez atramentu i gwiazd też jest
legenda. Żyją nią mieszkańcy, a Arinta traktuje ją jako autentyczną historię.
Opowieść dotyczy – nastolatki, która przeciwstawiła się demonowi, pragnącemu
władać wyspą. W celu zmierzenia się z nim udała się pod ziemię wyspy, gdzie
stoczyła krwawą walkę. To było dawno temu, a demon został unicestwiony na
określony czas. Mieszkańcy wyspy przekazują sobie z ust do ust, że zło kiedyś
powróci.
Wymienione elementy są rewelacyjnie połączone ze sobą, co
piorunująco działa na odbiór publikacji. Opowieść jest idealna do ekranizacji –
mamy bowiem w niej zagadkę kryminalną, historię miłosną i przygodę, której nie powstydziłby
się sam Indiana Jones. Bardzo chciałbym ją zobaczyc na duzym ekranie. Jest
naprawdę nieźle. Dlatego wystawiam książce Kiran Millwood Hargrave wysoką notę.
Dziewczynkaz atramentu i gwiazd – przekaz
Różnorodnie można odczytać powieść o dziewczynce. Odkryty
przeze mnie przekaz dotyczy dojrzewania do czynu oraz tego osobistego.
Bohaterka wyruszając w podróż po wyspie jest jeszcze dzieckiem.
Rządzi nią strach. Kończąc ją zyskuje doświadczenie oraz odwagę. Ponosi porażki
i zwycięstwa, które dają jej cenną lekcję. Uczy się odpowiedzialności oraz
poznaje smak podejmowania decyzji za siebie i otaczające ją osoby.
To bardzo ważny przekaz.
Dziewczynkaz atramentu i gwiazd – podsumowanie
Dodatkowy punkt zdobywa dziewczynka za oprawę wizualną.
Treść każdej ze stron otaczają elementy graficzne symbolizujące mapę. Kompasy,
południki oraz wiele innych – to wszystko uatrakcyjnia fizycznie publikację,
ale też i wzmacnia odbiór dzieła. Świetna robota!
Książka adresowana jest do młodzieży. Jednak i dorosły
czytelnik będzie czerpał przyjemność z lektury. Wszystko dzięki powyżej
wspomnianemu przekazowi. Zapewne dla wielu odbiorców dużym zaskoczeniem będzie
zakończenie powieści. Zdradzę, że kończy się ona na pierwszy rzut oka przysłowiowym
happy endem. Jednak po przemyśleniu treści zacząłem wątpić, czy aby na pewno
jest to szczęśliwe rozwiązanie.
Gorąco polecam.
Ocena 9/10
Kiran Millwood Hargrave, Dziewczynkaz atramentu i gwiazd, Wydawnictwo Literackie, 2019
Dziękuję Wydawnictwu Literackiemu za podesłanie prebooka.
W lutym bohaterką
cyklu 7 ulubionych książek jest Marta
Guśniowska. Postać niezwykle ważna w środowisku teatralnym i coraz bardziej
rozpoznawalna w literackim. Jest autorką ponad 100 tekstów o przyjaźni, byciu
sobą, akceptacji, czy też walce ze stereotypami. Jednak to jej sztuki dla
dzieci i młodzieży są przysłowiową wisienką na (artystycznym) torcie.
Marta Guśniowska współpracuje
z wieloma teatrami w Polsce oraz Europie. O wysokim poziomie literackim jej
tekstów świadczą liczne nagrody w konkursach dramaturgicznych. Sięgnęła między
innymi po: Nagrodę Komisji Artystycznej,
Brązowy
MedalZasłużony Kulturze – Gloria Artis, wielokrotnie wygrała konkursy Na wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej oraz ten, organizowany przez Centrum Sztuki
Dziecka w Poznaniu, Na Sztukę dla Dzieci
i Młodzieży.
Gdy zapytałem Martę
Guśniowską o 7 ulubionych książek, wypisała następujące tytuły z krótkim
uzasadnieniem:
Lewis Carroll, Alicja w Krainie Czarów Najcudowniejsza
książka na świecie! Pierwsze słuchowisko, którego słuchałam jako mała Martusia.
Od tamtej pory wciąż do niej wracam – oczywiście w oryginale (mimo że niektóre
polskie tłumaczenia są świetne). Alicję
kocham za wszystko – sens-w-pozornym-bezsensie, absurd, surrealizm,
wielo-wielo-poziomowość – humor, język – wszystko. Myślę, że to właśnie ona
ukształtowała mnie jako pisarkę – stąd moja teza: tak ważne jest nie tylko to,
żeby dzieciaki czytały, ale też to, czym nasączymy ich jako pierwszym.
Lewis Carroll, Alicja po Drugiej Stronie Lustra
Zastanawiałam się, czy nie podłączyć Jej pod pierwszą pozycję – zyskałabym
dodatkowe miejsca dla innych ważnych dla mnie książek – ale nie. Obydwie są dla
mnie zbyt ważne, żeby wrzucać je do tego samego wora – choć cenię je właściwie
z tych samych względów, to jednak są różne i zasługują na dwie oddzielne
pozycje. Alicję po drugiej stronie lustra
przeczytałam dużo później, ale z niemniejszym zachwytem i miłością. To również
pozycja obowiązkowa, do której wciąż wracam i wracać będę. Cudowne książki mają
to do siebie, że w każdym momencie życia odnajdujemy w nich coś zupełnie
innego, coś, czego – moglibyśmy przysiąc! – nie było tam, gdyśmy do nich
wcześniej sięgali. Jako ciekawostkę dodam jeszcze, że dopełnieniem mojej
szaleńczej miłości do obu książek jest kolekcjonowanie przeróżnych wydań – mam
ich pewnie z pięćdziesiąt, z różnych lat, z różnych krajów (najcenniejsza pochodzi
z Chin ) i z najróżniejszymi ilustracjami. Ale dosyć, bo o Alicji mogłabym rozprawiać godzinami – a przecież czekają jeszcze
inne książki…
A.A.Milne, Kubuś Puchatek oraz Chatka
Puchatka Pozwoliłam sobie wrzucić oba tytuły do jednego worka. Puchatek –
arcydzieło literatury dziecięcej, cudowne, piękne, mądre, zabawne, głębokie –
wzór do naśladowania dla wszystkich pisarzy parających się twórczością dla
dzieci. A przy tym książka absolutnie filozoficzna – odniesienia do filozofii
taoistycznej, gdzie „Pu” (wymowa podobna do „Pooh”) to nieciosany kloc, dosłownie:
uczciwy, prosty, taki jak nasz Puchatek (pisałam o tym w mojej pracy
magisterskiej „Tao Baśni. Elementy Filozofii Taoistycznej w wybranych baśniach
chińskich”, UAM)
Michaił Bułhakow, Mistrz i Małgorzata Absolutne arcydzieło
literatury światowej! Nie mogłam się od niego oderwać – diabelsko wciągająca,
wspaniała, hipnotyzująca lektura. Mam dwa wydania – jedno przepiękne, wielki
wolumin z cudownymi ilustracjami Ivana Kulika (MUZA SA) – prezent od Rodziców,
drugie – zwykłe, w cienkiej okładce. W domu czytałam jedno, a w podróży drugie
– pierwszego nie dało się zabrać ze sobą do pociągu, a czekać, aż wrócę – nie
miałam najmniejszego zamiaru.
William Shakespeare, Dzieła wszystkie
Nie wiem które wywarło na mnie największe wrażenie – zapewne Burza, Sen nocy letniej, Hamlet
– sporo, żeby wszystkie wymienić. Jako anegdotkę przytoczę tu, że swoją
pierwszą sztukę teatralną (to miało miejsce, gdy rozpoczynałam naukę w liceum)
napisałam właśnie pod wpływem Szekspira. Była to ciężka gatunkowo tragedia, o
miłości, zdradzie, zemście i honorze – pisana z patosem, powagą w czasie, gdy
wszyscy myśleli, że zakuwam biologię… Wysłałam ją potem na warszawski konkurs Szukamy polskiego Szekspira, gdzie
dostała wyróżnienie. Moja radość, że potrafię pisać szekspirowskie tragedie,
nie trwała jednakże długo, bo już przy wręczaniu nagrody dowiedziałam się, że
dostaję ją za (owszem, znam ten tekst na pamięć, takich rzeczy się nie zapomina
) „doskonały pastisz komedii fredrowskiej”. Na szczęście jako niepoprawna
optymistka zamiast martwić się, że jednak nie potrafię pisać tragedii,
ucieszyłam się, że potrafię pisać komedie – i tak mi już zostało.
Zbigniew Batko, Z powrotem
Jedna z najcudowniejszych polskich książek dla dzieci – a właściwie to wcale
nie tylko dla dzieci, jak każda dobra książka – jakie w życiu czytałam. Z
absolutnie magicznymi ilustracjami Stasysa Eidrigevičiusa. Cudowna, absurdalna, wciągająca – i rażąco niedoceniana.
Mało kto zna tę pozycję – a szkoda, bo podróż, w jaką zabiera nas autor wraz z
bohaterami – Królikiem i Koniem – jest niezwykła, pełna nieoczekiwanych zwrotów
akcji i mojego ukochanego absurdu. Jeśli ktoś właśnie dowiedział się o jej
istnieniu – gorąco polecam!
I tu mam problem…
Została mi jedna pozycja: i cóż mam tu zmieścić?!!! Całego Mrożka, Gombrowicza, Gogola, Czechowa? Albo Butenkę – dlaczego nie? Kocham Gapiszona miłością wielką – a i sam Mistrz, z którym mam zaszczyt i szczęście się przyjaźnić, ma swoje miejsce w moim sercu. Poza tym najchętniej wrzuciłabym tu jeszcze komiksy – tak, komiksy! – Tadeusza Baranowskiego za Jego cudowne, absurdalne (znów – cóż zrobić, gdy ciągnie mnie w stronę absurdu i w duszy gra, tra-ta-ta) poczucie humoru – za język z wszelkimi jego wieloznacznościami. Myślę, że to również lektura, która wpłynęła na to, jak piszę.
Konstanty Ildefons Gałczyński, Dzieła wszystkie Ale dobrze – skoro mam wybrać to wybieram mojego ukochanego Gałczyńskiego. Cudowną Zieloną Gęś (ja również – ukłon w stronę Mistrza – pokusiłam się o własną Gęś – co prawda nie zieloną, a chudą i z depresji, ale ukłon jest ukłon i nikt nie powinien się czepiać, jak się kto kłania ) A zatem – Gałczyński. I znów – wszystko, wszystko! Tomik z wierszami Gałczyńskiego mam zawsze na szafece przy łóżku – kończyć z nim dzień, czy zaczynać – takaż sama przyjemność i radość. I różnorodność od Zaczarowanej Dorożki po Strasną Zabę – geniusz, żartowniś, poeta – Gałczyński. To wszystko – nic dodać – kurtyna!
Zgadzam się z Igą Chmielewską, iż nadchodzące Walentynki wiążą się z zalewem różowej tandety, przy której bożenarodzeniowe dekoracje to szczyt elegancji i wyczucia dobrego smaku. Podobnie jak autorka prac na profilu Bardzo brzydkie rysunki, nie lubię Walentynek – o uczucie trzeba dbać cały rok, 24 godziny na dobę. A skąd znam jej poglądy? Z Bardzo brzydkiego dziennika.
Jeśli wciąż szukasz kalendarza lub chcesz zmienić właśnie rozpoczęty
na taki, który rozbudzi twoją kreatywność, kup Bardzo brzydki dziennik.
Bardzo brzydki dziennik – niby adresowany do kobiet, ale…
Na pierwszy rzut oka wydaje się, iż Iga Chmielewska adresuje
swoją publikację do płci pięknej. Świadczy o tym słowo wstępne do miesiąca
marzec. Autorka dzieli się z czytelnikami tym, czym dla niej znaczy „bycie
kobietą” oraz zadaje pytania, motywuje. Jednak każdy odbiorca myślący, ze Brzydki dziennik skierowany jest do
dziewczyn, jest w błędzie.
Książkowy planner składa się ze standardowego kalendarza (tydzień
rozplanowany jest na dwóch stronach) oraz dodatków. Każdy miesiąc rozpoczyna
tekst – list od autorki. W swoich przekazach Iga Chmielewska opowiada czytelnikowi o tym
jak postrzega świat oraz motywuje odbiorcę. Do czego? Do wyrwania się ze szpon
nudnego życia, docenienia obecnej chwili oraz tego, co już posiadamy.
Jej teksty są proste, tak jak rysunki, i tak jak one powodują,
że odbiorca musi się na chwilę zatrzymać, pomyśleć, a następnie podjąć jakieś
działanie. Stosując się do opisanych przez autorkę zasad oraz próśb, uzupełniając
na bieżąco kolejne karty kalendarza, odbiorca stworzy własne dzieło – opisujące
jego codzienne życie w 2019 roku. Fajna koncepcja.
Publikację wieńczą dodatkowe zadania. Pierwszym jest
napisanie listu do siebie za pięć lat. Kolejne ćwiczenia to: „książkowy bucket
list”, odpowiedzi na pytania pozwalające zrozumieć nasze inspiracje,
najdziwniejsze sny, czy też ustalające listę filmów do obejrzenia. Krótko
mówiąc jest to pozycja ogólnorozwojowa, a do tego świetny kalendarz.
Bardzo brzydki
dziennik – podsumowanie
Planner otrzymałem od Wydawnictwa Znak. Protestowałem i mogę
stwierdzić, że nie jest to idealny kalendarz dla osób prowadzących własną
działalność. Za mało miejsca na zapisywanie wszystkich zadań, telefonów i termonów
spotkań.
Jednak Bardzo brzydki
dziennik sprawdzi się w rekach osób stawiających na własny rozwój, poznanie
siebie i to, co określane jest obecnie terminem „mindfulness”. Zarówno format
książki, jej wytrzymałość, zawartość i ilość miejsca do zapisywania są
perfekcyjne.
Dziękuję Wydawnictwo Znak za podesłanie książki do recenzji.
Bohaterem styczniowego wpisu z cyklu 7 ulubionychksiążek jest
Andrzej Kalinowski. Jedna z najważniejszych postaci na polskim rynku
wydawniczym – pełni funkcję Prezesa Fundacji Sąsiedzi (w zarządzie zasiadają
między innymi Ignacy Karpowicz oraz Grzegorz Kasdepke), która poprzez
literaturę i działania promuje Podlasie oraz organizuje jedne z najważniejszych
targów w Polsce, Międzynarodowe Targi Książki w Białymstoku.
To także osoba, która wpłynęła na gusta czytelnicze wielu
mieszkańców Białegostoku. Pamiętam, chodziłem wtedy do podstawówki, jak w
centrum miasta nad rzeką Białą otworzono księgarnię z prawdziwego zdarzenia.
Nazywała się „Akcent”, miała najwięcej książek ze wszystkich sklepów tego typu,
a z jej pracownikami można było godzinami rozmawiać o książkach. Jej
współwłaścicielem był Andrzej Kalinowski.
Poproszony o wymienienie 7 ulubionych tytułów bohater
styczniowego wpisu opowiedział mi, przy ciepłej herbacie, w otoczeniu książek, o
następujących pozycjach:
Józef Maria Bocheński, Podręcznik
mądrości tego świata Jedna z najważniejszych książek, która trafiła w
moje ręce. Ojciec Bocheński napisał ją już po 80-tce stwierdzając, że poznał
wiele religii oraz filozofii i u schyłku życia może napisać prawdę i coś
ważnego Dlatego stworzył książeczkę– niewielką, jednak jakże wartościową. Mówi
w niej o życiu, wierze oraz roli rozumu.
Fiodor Dostojewski, Bracia
Karamazow
W pierwszej warstwie znakomity kryminał. Jednak gdy sięgniemy głębiej, odkryjemy
w Braciach Karamazow książkę o duszy,
o tym jak można obronić się przed najgorszymi rzeczami i pozostać czystym, albo
też o tym jak ideologia może doprowadzić do skrajnego zła. To książka o nas, o
tym co w nas siedzi, zagubieniu i naszym „pogmatwanym świecie”. Jest tak
doskonała, że można lekturę rozpoczynać od razu po zamknięciu ostatniej strony
– odkrywając na nowo uniwersalne prawdy.
Michał Książek Droga 816
Książka dostrzeżona przez środowisko literackie, była w finale ważnych
konkursów, w tym zdobyła nagrodę Gdyni i Kazaneckiego. Michał Książek po raz
pierwszy inaczej popatrzył na wszystko, co nas otacza. Zrobił to przez pryzmat
przyrody. Wyrusza wraz czytelnikiem w podróż, której szlak ciągnie się od Białowieży,
wzdłuż granicy polsko białoruskiej i polsko-ukraińskiej, na południe Polski. W
czasie tej wędrówki odbiorca zaczyna dostrzegać to, czego nie zauważał do tej
pory, rzeczy niewiarygodne. Poza historią, odkrywa ciekawych ludzi, świat
przyrody, który jest wolny jak ptak, bez granic.
Milan Kundera, Święto
nieistotności W tej powieści mistrz języka i nastroju opowiada
o czterech przyjaciołach. Pragną oni zrozumieć problemy, na które trafiają w
życiu. To opowieść, w której radość i uśmiech przeplatają się ze smutkiem. Na pozór
książka nieskomplikowana, jednak nie dajmy się zwieść. Gorąco polecam wszystkim
miłośnikom dobrze napisanych historii.
Wiktor Wołkow, Czar
Podlasia
Nie ma już między nami Wiktora, ale pozostały jego cudowne zdjęcia. Ten wybitny
mistrz obiektywu mówił, że to co wydrukowane, to ocalone. W swojej pracy
dokonywał czegoś niewiarygodnego– po prostu rejestrował najpiękniejszy region
Polski, w wyjątkowy sposób. Pokazywał szczątki utraconego raju i dawał
wskazówki, gdzie go można szukać. To album o Podlasiu, przyrodzie, życiu w
zgodzie z naturą, no i oczywiście o miejscach, w których zobaczymy
najpiękniejsze wschody i zachody słońca.
Charles Bukowski, Kobiety Czasami trzeba dotknąć życia do trzewi. Żeby słuchać języka zwykłych ludzi, nie wymyślonego, nie do końca literackiego, trzeba czytać Charlesa Bukowskiego. Właściwie każda jego książka wyróżnia się przewrotnością, ostrością, a i często wulgarnością. W Kobietach dotykamy samego życia. Wraz z autorem przemierzamy dzielnice portowe, sutereny, dziwne miejsca, gdzie leje się alkohol, a kobieta jest jednym z elementów życia mężczyzn. To ciężki i brutalny świat. Jednak autor pokazuje, że może być to rzeczywistość, w której da się odnaleźć i w pewien sposób żyć.
Michaił Bułhakow, Mistrz i Małgorzata Dzieło znane chyb każdemu. Podobnie jak Braci Karamazow, Mistrza i Małgorzatę można odkrywać ciągle na nowo. To opowieść o widzeniu prawdziwego zła – ziemskiego, w jego czystej naturze, ale też często i metafizycznego. Książka Bułhakowa pozwala nam inaczej patrzeć na świat i na zło, które w tym świecie próbuje pokonać dobro. To bardzo trudna walka.
Grudniowy gościem w cyklu 7 ulubionych książek jest jeden z posiadaczy najciekawszych głosów, uzdolniony muzyk, którego kojarzą zarówno widzowie komercyjnych kanałów telewizyjnych, jak też osoby interesujące się bluesem oraz grą na harmonijce (określany jest mianem jednego z najlepszych w tej dziedzinie w Polsce). Jest nim Łukasz „Wiśnia” Wiśniewski, frontman zespołów Kraków Street Band oraz Hard Times Trio.
Jako, że od trzech lat jestem zachwycony jego charyzmatycznym głosem, a płyta Siedem jest jedną z najczęściej słuchanych przeze mnie, postanowiłem zapytać Łukasza „Wiśnię” Wiśniewskiego o jego 7 ulubionych książek. Odpowiedź bardzo mnie zaskoczyła jest w niej dużo ciekawych tytułów:
J.R.R.Tolkien, Hobbit Pierwsza prawdziwa książka w moim życiu, przeczytana we wczesnej podstawówce. Dostałem ją od taty, któremu niedługo później podprowadziłem całego Władcę pierścieni, do dzisiaj będącego moją ulubioną książką fabularną.
Edward Stachura, Fabula rasa
Po latach patrzę na tę książkę już z lekkim dystansem, na pewno jednak wywarła na mnie ogromny wpływ w okresie licealnym. Zupełnie nie wiem jakim dziwnym trafem trafiła do szkolnej biblioteki oraz jakim, kolejnym, dziwnym trafem znalazła się moich rękach. Nie miałem wcześniej styczności ze Stachurą. Jest to dzieło z jego schyłkowego, obłąkańczego już okresu, w którym toczy filozoficzne dysputy ze swoim alter-ego, Człowiekiem-Nikt. Zwoje mózgowe niemalże przegrzewały mi się podczas czytania, jednak przebrnąłem przez tę książkę kilkukrotnie, by dopiero po tym przejść do wcześniejszych utworów pisarza, na punkcie których zwariowałem na kolejne kilka lat.
Agnieszka Osiecka, Za chwilę
Uwielbiam zarówno wiersze, jak i piosenki Osieckiej. Poruszają mnie jej nieustanne zmagania z własnym mrokiem, od którego im bardziej chce uciec, tym bardziej do niego wraca. Wybór wierszy Za chwilę jest tym bardziej cenny, że dokonała go sama Osiecka.
Wisława Szymborska, Ludzie na moście
Na pewno nie będę oryginalny oznajmiając, że Szymborska jest jedną z moich ulubionych poetek. Wracam do wierszy pisarki jak do słuchania ulubionych piosenek. A jej umiejętność mówienia o rzeczach wielkich poprzez opisywanie rzeczy małych, wywołuje u mnie zarówno podziw, jak i najzwyklejszą zazdrość!
Jeremi Przybora, Piosenki prawie wszystkie
Zbiór piosenek nie tylko z Kabaretu Starszych Panów, ale i słuchowisk, spektakli czy „różnych szuflad”. Wspaniałe poczucie humoru, bezbłędne puenty, wirtuozeria warsztatu. Mistrzostwo w czystej postaci – przeczytałem tych piosenek już chyba kilkaset i nie napotkałem choćby jednej niezgrabności. Nic, tylko czytać i próbować się uczyć!
Mateusz Wabik, Porażki poety z rynkiem pracy i kobietami
Porażki poety na pewno znalazłyby się na mojej liście wydawnictw najbardziej intrygujących, gdyby nie pewne wydarzenie. Kupiłem ten tomik na chybił-trafił u sprzedawców używanych książek pod krakowską Halą Targową. Wabik pisze o Krakowie; miejscach, w których byłem, sytuacjach, które znam. O samym autorze bardzo trudno jednak gdziekolwiek znaleźć jakiekolwiek informacje, co daje bardzo rzadką w dobie internetu okazję do poznawania twórcy tylko i wyłącznie przez pryzmat jego wierszy. Poeta-widmo!
David Carter, Motyle
Na koniec zostawiłem sobie książkę, która jest bez wątpienia jedną z moich ulubionych, jednak nie ze względów artystycznych, lecz sentymentalnych. Jako dziecko fascynowałem się entomologią, a z nowiutkim atlasem motyli praktycznie się nie rozstawałem. Zabrałem go do sanatorium, do którego pojechałem wraz z mamą. Pewnej nocy wybuchł pożar, z którego uciekaliśmy nie mając czasu na zabranie niczego ze sobą. I właśnie tej książki było mi najbardziej żal gdy z bezpiecznej odległości oglądałem płonący budynek. Okazało się jednak, że strażakom udało się ugasić płomienie zanim nasz pokój spłonął! Odzyskałem Motyle, które do dzisiaj delikatnie pachną dymem, a kartki mają pofalowane od wody ze strażackich węży.
Bohaterem listopadowego wpisu z cyklu 7 ulubionych książek jest Jerzy Owsiak – wybitny dziennikarz, słynny działacz charytatywny i społeczny. Chyba nie ma w Polsce osoby, która nie słyszałaby o jego wielkim dziele – Fundacji Wielkiej Orkiestrze Świątecznej Pomocy.
Bardzo cenię pracę Jerzego Owsiaka. Dlatego jestem zaszczycony, że zgodził się on opowiedzieć o swoich ulubionych książkach. Poniżej publikuję otrzymaną od niego listę z krótkim uzasadnieniem:
Ferenc Molnár, Chłopcy z Placu Broni Książka Ferenc Molná wywarła na mnie, jako kilkunastoletnim dziecku, ogromne wrażenie. Łączę ją z czasem, gdy fascynowałem się innymi tytułami należącymi do serii, o której poniżej.
Alfred Szklarski, seria o Tomku Wilmowskim Specjalnie nie wymieniam tu pojedynczego tytułu, bo każda z opowieści o Tomku zdobyła moje serce. Zaczytywałem się przygodami Wilmowskiego, wyobrażając sobie, jak byłoby fajnie tak samo podróżować po różnych kontynentach.
Erich Maria Remarque, Na Zachodzie Bez Zmian Uwielbiam powieści Remarquea. Jednak najbardziej cenię Na zachodzie bez zmian. Zaraz po tej powieści umieszczam Czarny Obelisk oraz Łuk Triumfalny i pozostałą „furę” książek pisarza .
Gabriel García Márquez, Sto Lat Samotności Wiążę z tą książką sentymentalne wspomnienie. Aby ją dostać musiałem cały dzień stać w kolejce na Pradze. Warto było, bo to fajna historia, opowiedziana w bardzo ciekawy sposób!
Kurt Vonnegut, Rzeźnia numer pięć Z Vonnegutem jest podobnie jak z Remarquem. Na pierwszym miejscu umieszczam niesamowitą opowieść rozliczającą się z okrucieństwem wojny. Tuż za nią znajduje się Niech pana Bóg błogosławi, panie Rosewater
Joseph Heller, Paragraf 22 Na szóstej pozycji ląduje mistrzowski Paragraf 22. Bardzo mi się podobał, w przeciwieństwie do innych książek autora. Reszta książek Hellera to nuda, nuda i jeszcze raz nuda.
Anna Reid, Leningrad Ostatnią z tej listy pozycję przeczytałem w minione wakacje. Bardzo przejmująca lektura. Autorka skupia się na potwornych wydarzeniach, które rozegrały się w oblężonym przez Niemców Leningradzie. Mieszkańcy miasta przeżyli wówczas dosłowne 2-letnie piekło. Polecam wszystkim miłośnikom historii.
